ebook
*فرآیند استاندارد نصب و فعالسازی سرویسهای GPON برای نصابان *
نصاب حرفهای FTTH/GPON، به این راهنمای جامع خوش آمدید!
شما به عنوان خط مقدم ارائه سرویسهای نوین مبتنی بر فیبر نوری به مشترکین، نقشی کلیدی در موفقیت شرکت و جلب رضایت مشتریان ایفا میکنید. این راهنما با هدف اصلی ارائه یک فرآیند استاندارد، گام به گام، عملی و مطمئن برای تمام مراحل نصب و راهاندازی تجهیزات سمت مشترک (ONT) و فعالسازی سرویسهای دیتا، تلفن و تلویزیون اینترنتی (IPTV) تدوین شده است.
هدف ما این است که این کتاب، مرجع اصلی و همراه همیشگی شما در طول عملیات نصب روزانه باشد. با دنبال کردن دقیق مراحل و چکلیستهای ارائه شده در این راهنما، شما قادر خواهید بود:
- نصبها را با یکنواختی و کیفیت بالا انجام دهید.
- از انجام تمام تستهای ضروری و کسب تأییدیههای لازم در هر مرحله اطمینان حاصل کنید.
- مشکلات احتمالی را سریعتر شناسایی و رفع نمایید.
- سرویس را با اطمینان کامل به مشترک تحویل دهید.
به یاد داشته باشید، کیفیت نصب اولیه و نحوه تعامل شما با مشترک، تأثیر مستقیم و ماندگاری بر تجربه مشتری و درک او از کیفیت سرویس ما دارد. یک نصب دقیق و حرفهای، نه تنها از بروز مشکلات بعدی و نیاز به مراجعات مجدد جلوگیری میکند، بلکه رضایت و وفاداری مشترک را نیز به همراه خواهد داشت. شما نماینده تخصص و تعهد شرکت در محل مشترک هستید.
نحوه استفاده از این راهنما:
این کتاب بر اساس گردش کار معمول یک فرآیند نصب، از مرحله آمادگی قبل از اعزام تا تحویل نهایی به مشترک، سازماندهی شده است.
- بخش ۱ به شما کمک میکند تا با مفاهیم پایه، ابزارها ونحوه درک اطلاعات سفارش کار، قبل از رفتن به محل، آماده شوید.
- بخش ۲ مراحل دقیق نصب فیزیکی و ثبت اولیه ONT در محل را به صورت گام به گام شرح میدهد.
- بخش ۳ بر روی فعالسازی و تست تک تک سرویسها (دیتا، تلفن، IPTV و Wi-Fi) تمرکز دارد.
- بخش ۴ فرآیند تحویل نهایی به مشترک و تکمیل مستندات را پوشش میدهد.* پیوستها نیز شامل اطلاعات مرجع سریع مانند راهنمای عیبیابی و واژهنامه هستند.
توصیه میکنیم قبل از هر نصب، بخشهای مربوط به آمادگی را مرور کنید و در حین انجام کار، مراحل و چکلیستهای ارائه شده در هر فصل را به دقت دنبال نمایید.
امیدواریم این راهنما ابزاری مفید و کارآمد برای شما در انجام هرچه بهتر وظایفتان باشد.
بخش ۱: آمادگیهای ضروری پیش از اعزام به محل مشترک
فصل ۱: درک سریع از شبکه GPON و اجزای آن
مقدمه فصل:
شما به عنوان نصاب حرفهای FTTH/GPON، با فناوری پیشرفته فیبر نوری سروکار دارید. اگرچه نیازی نیست تمام جزئیات پیچیده طراحی شبکه را بدانید، اما داشتن یک درک کلی از نحوه کارکرد این شبکه و اجزای اصلی آن، به شما کمک میکند تا کار خود را بهتر انجام دهید، مشکلات احتمالی را سریعتر تشخیص دهید و اهمیت مراحل مختلف نصب، به خصوص تست سیگنال نوری، را درک کنید. این فصل به زبان ساده، اجزای اصلی و مفاهیم کلیدی را که برای کار روزمره شما لازم است، معرفی میکند.
۱.۱. سفر سیگنال: OLT، اسپلیتر، فیبر نوری و ONT به زبان ساده
تصور کنید سیگنال اینترنت، تلفن و تلویزیون یک سفر را از مرکز مخابراتی یا اتاق سرور اصلی تا خانه مشترک طی میکند. این سفر از اجزای زیر تشکیل شده است:
- OLT (Optical Line Terminal - ترمینال خط نوری): این دستگاه بزرگ و اصلی در مرکز قرار دارد (مثلاً مرکز مخابرات محلی یا اتاق تجهیزات اصلی ساختمان). OLT مانند "ایستگاه مرکزی" است که سیگنال تمام مشترکین یک منطقه را مدیریت و ارسال میکند.
- فیبر نوری اصلی (Backbone Fiber): یک کابل فیبر نوری (شبیه به یک تار موی شیشهای بسیار نازک) سیگنال نوری را از OLT به سمت منطقه مشترکین هدایت میکند.
- اسپلیتر نوری (Optical Splitter): این قطعه یک جعبه کوچک و بدون نیاز به برق (Passive) است که معمولاً در یک کافو (کابینت در خیابان) یا جعبه تقسیم داخل ساختمان قرار دارد. کار اسپلیتر این است که سیگنال نوری قوی ورودی از فیبر اصلی را به چندین خروجی با قدرت کمتر تقسیم میکند تا بتوان به چندین مشترک سرویس داد. مانند یک سهراهی یا چندراهی برای نور!
- فیبر نوری مشترک (Drop Fiber): یک کابل فیبر نوری نازکتر که از خروجی اسپلیتر تا داخل واحد مشترک (خانه یا دفتر کار) کشیده میشود.
- ONT (Optical Network Terminal - ترمینال شبکه نوری): این همان دستگاه یا "مودم نوری" است که شما در محل مشترک نصب میکنید. وظیفه اصلی ONT این است که سیگنال نوری دریافتی از فیبر مشترک را به سیگنالهای قابل استفاده برای دستگاههای مشترک تبدیل کند:
- سیگنال اینترنت برای کامپیوتر، لپتاپ یا روتر Wi-Fi (از طریق پورتهای شبکه یا LAN).
- سیگنال تلفن برای دستگاه تلفن معمولی مشترک (از طریق پورت تلفن یا FXS).
- سیگنال تلویزیون برای دستگاه Set-Top Box یا STB (از طریق پورت شبکه یا LAN).
همچنین ONT سیگنالهای ارسالی از سمت مشترک را نیز به سیگنال نوری تبدیل کرده و به سمت OLT میفرستد.
بنابراین، شما به عنوان نصاب، آخرین و یکی از مهمترین حلقههای این زنجیره هستید که ارتباط نهایی را در خانه یا محل کار مشترک برقرار میکنید.
۱.۲. چرا سیگنال نوری مهم است؟ مفهوم قدرت سیگنال (dBm) و اهمیت آن
همانطور که گفته شد، اطلاعات در این شبکه به صورت نور در فیبر نوری حرکت میکنند. مانند سیگنال آنتن موبایل یا Wi-Fi، این سیگنال نوری نیز باید قدرت کافی داشته باشد تا دستگاه ONT بتواند آن را به درستی دریافت و تفسیر کند.
- ضعیف بودن سیگنال: اگر سیگنال نوری که به ONT میرسد خیلی ضعیف باشد (مثلاً به دلیل طولانی بودن مسیر فیبر، تعداد زیاد اسپلیترها، یا مشکلاتی مانند خمش بیش از حد کابل یا کثیفی کانکتور)، ONT نمیتواند به درستی به شبکه متصل شود یا اتصال آن ناپایدار خواهد بود و مدام قطع و وصل میشود.
- قوی بودن بیش از حد سیگنال: (کمتر رایج است، اما در مسیرهای بسیار کوتاه ممکن است اتفاق بیفتد) اگر سیگنال بیش از حد قوی باشد، میتواند گیرنده نوری ONT را اشباع کرده و باعث بروز خطا شود.
- واحد اندازهگیری dBm: قدرت سیگنال نوری با واحدی به نام dBm (دسیبل نسبت به میلیوات) اندازهگیری میشود. نکته مهمی که باید به خاطر بسپارید این است که dBm یک مقیاس لگاریتمی است و مقادیر آن معمولاً منفی هستند. هرچه عدد منفی بزرگتر باشد (مثلاً -27 dBm)، سیگنال ضعیفتر است و هرچه عدد منفی کوچکتر باشد (مثلاً -15 dBm)، سیگنال قویتر است.
- محدوده مجاز: هر دستگاه ONT برای کارکرد صحیح، به یک سطح سیگنال دریافتی در محدوده مشخصی نیاز دارد. این محدوده توسط سازنده تعیین میشود (مثلاً ممکن است بین -8 dBm تا -27 dBm باشد). شما به عنوان نصاب، باید محدوده سیگنال مجاز برای مدل ONT ای که نصب میکنید را بدانید. این اطلاعات معمولاً در برگه کار شما یا دستورالعملهای فنی شرکت موجود است.
- اهمیت اندازهگیری توسط شما: به همین دلیل است که اندازهگیری دقیق سطح سیگنال نوری دریافتی (Rx Power) با دستگاه Optical Power Meter (OPM) در محل مشترک، یکی از حیاتیترین مراحل نصب است. این کار به شما اطمینان میدهد که زیرساخت فیبر نوری تا محل مشترک سالم است و قدرت سیگنال برای عملکرد پایدار ONT کافی است، قبل از اینکه وقت خود را صرف تلاش برای ثبت ONT یا فعالسازی سرویسها کنید.
۱.۳. انواع سرویسهایی که نصب میکنید (Data, VoIP, IPTV)
دستگاه ONT سیگنال نوری را به سرویسهای مختلفی تبدیل میکند که شما مسئول راهاندازی و تست آنها هستید:
- سرویس اینترنت پرسرعت (Data / HSI): اصلیترین سرویس که امکان اتصال به اینترنت را از طریق پورت(های) شبکه (LAN یا Ethernet) روی ONT فراهم میکند. ممکن است ONT قابلیت Wi-Fi داخلی نیز داشته باشد.
- سرویس تلفن ثابت (VoIP): ارائه خط تلفن از طریق پورت(های) تلفن (POTS / FXS) روی ONT. این سرویس بر بستر اینترنت کار میکند.
- سرویس تلویزیون اینترنتی (IPTV): ارائه کانالهای تلویزیونی از طریق شبکه IP که معمولاً نیاز به اتصال دستگاه Set-Top Box (STB) مشترک به یک پورت شبکه (LAN) مشخص روی ONT دارد.
یک مشترک ممکن است یک، دو یا هر سه این سرویسها را بر روی ONT خود فعال داشته باشد و شما باید طبق اطلاعات سفارش کار، هر یک از سرویسهای فعال را راهاندازی و تست نمایید.
فصل ۲: ابزار دقیق، کار تمیز: آشنایی با تجهیزات نصاب
مقدمه فصل:
یک نصاب حرفهای، علاوه بر دانش فنی، به ابزارهای مناسب و تجهیزات استاندارد نیز نیاز دارد. همراه داشتن ابزارهای صحیح، سالم و دانستن نحوه استفاده دقیق از آنها، نه تنها سرعت و کیفیت کار شما را بالا میبرد، بلکه از بروز مشکلات بعدی جلوگیری کرده و تصویری حرفهای از شما و شرکت ارائه میدهد. "کار تمیز" با "ابزار دقیق" آغاز میشود. این فصل به معرفی ابزارهای تست ضروری، تجهیزات استانداردی که نصب میکنید و ابزار نصب فیزیکی که باید در جعبه ابزار خود داشته باشید، میپردازد.
۲.۱. جعبه ابزار شما: ابزارهای تست و نصب
همراه داشتن مجموعه کاملی از ابزارهای تست و نصب، برای انجام موفقیتآمیز هر پروژه نصب FTTH/GPON ضروری است.
۲.۱.۱. ابزار تست ضروری: Optical Power Meter (OPM) و نحوه استفاده صحیح
- کاربرد OPM یا دستگاه سنجش توان نوری، مهمترین ابزار تست شما در محل مشترک است. وظیفه اصلی آن، اندازهگیری دقیق قدرت سیگنال نوری (بر حسب dBm) است که از شبکه به ورودی دستگاه ONT میرسد. این اندازهگیری به شما اطمینان میدهد که لینک فیزیکی فیبر سالم است و سیگنال به اندازه کافی قوی (و نه بیش از حد قوی) برای عملکرد صحیح ONT میباشد. انجام این تست قبل از هر اقدام دیگری برای ثبت ONT، الزامی است.
- ویژگیهای کلیدی یک OPM مناسب باید قابلیت اندازهگیری در طول موجهای مختلف مورد استفاده در PON (حداقل 1310nm, 1490nm, 1550nm و بهتر است 1577nm برای XGS-PON) را داشته باشد. صفحه نمایش آن باید قدرت را به وضوح بر حسب dBm نشان دهد و دارای آداپتورهای قابل تعویض برای انواع مختلف کانکتور فیبر (معمولاً SC و LC) باشد.
- دستگاه OPM را روشن کنید و چند لحظه صبر کنید تا دستگاه آماده به کار شود (بوت شود).
- تنظیم طول موج صحیح: دکمه تنظیم طول موج (λ) را فشار دهید و آن را روی طول موج سیگنال Downstream که انتظار دارید دریافت کنید، تنظیم نمایید (معمولاً 1490nm برای GPON یا 1577nm برای XG/XGS-PON – این مورد را با سرپرست خود چک کنید).
- تمیز کردن کانکتورها: با استفاده از ابزار تمیزکننده مناسب (قلم نوری تککلیک یا دستمال مخصوص بدون پرز و الکل ایزوپروپیل)، هم سر کانکتور کابل فیبر نوری مشترک (Drop Cable) و هم پورت ورودی OPM را کاملاً تمیز کنید.
- اتصال دقیق: کابل فیبر نوری مشترک را با استفاده از آداپتور صحیح، به صورت محکم و بدون فشار اضافی به پورت ورودی OPM متصل کنید.
- خواندن مقدار: مقدار قدرت سیگنال نمایش داده شده روی صفحه OPM (بر حسب dBm) را بخوانید. صبر کنید تا عدد ثابت شود.
- ثبت مقدار: مقدار خوانده شده را دقیقاً در فرم نصب یا اپلیکیشن مربوطه ثبت کنید.
- مقایسه با محدوده مجاز: مقدار ثبت شده را با محدوده سیگنال مجاز که در برگه کار یا دستورالعمل فنی شرکت مشخص شده است (مثلاً بین -8 dBm تا -27 dBm) مقایسه کنید.
- اتصال مجدد و تمیزکاری: پس از اتمام تست، فیبر را از OPM جدا کرده، مجدداً کانکتور فیبر و پورت PON دستگاه ONT را تمیز کرده و سپس فیبر را به ONT متصل کنید. درپوش محافظ پورت OPM و سر کانکتورها را فراموش نکنید.
۲.۱.۲. (اختیاری) قلم نوری یا VFL (Visual Fault Locator) برای یافتن قطعیهای نزدیک
- کاربرد: VFL یک ابزار کمکی مفید است که با تاباندن نور لیزر قرمز رنگ مرئی به داخل فیبر، به شما کمک میکند تا محل دقیق شکستگیها، خمشهای بسیار شدید، یا اتصالات نامناسب (کانکتور یا فیوژن بد) را در مسافتهای کوتاه (مثلاً داخل پچپنل، پچکوردها یا نزدیک ONT) به صورت چشمی پیدا کنید. نور قرمز از محل اشکال به بیرون نشت میکند و قابل مشاهده است.
- نحوه استفاده: کانکتور تمیز فیبر را به VFL متصل کنید و در طول مسیر فیبر یا در نقاط اتصال به دنبال نشتی نور قرمز بگردید.
- محدودیت: VFL نمیتواند میزان افت را اندازهگیری کند و برای مسافتهای طولانی یا تشخیص مشکلات بدون نشتی نور، کاربردی ندارد. هرگز نور VFL را مستقیماً به سمت چشم نگیرید.
۲.۱.۳. تستر کابل شبکه (LAN Cable Tester)
- کاربرد: پس از نصب ONT و برقراری سرویس دیتا، گاهی اوقات مشکل عدم اتصال کاربر ممکن است به دلیل خرابی کابل شبکه اترنت (کابل LAN) باشد که بین ONT و دستگاه کاربر (کامپیوتر، روتر Wi-Fi، STB) استفاده میشود. تستر کابل شبکه به شما کمک میکند تا از سلامت فیزیکی این کابلها مطمئن شوید.
- نحوه استفاده: یک سر کابل شبکه را به واحد اصلی تستر و سر دیگر را به واحد ریموت (در صورت وجود) متصل کنید. تست را اجرا کنید. چراغهای LED یا صفحه نمایش تستر، وضعیت هر ۸ رشته سیم داخل کابل را نشان میدهد و مشکلاتی مانند قطعی (Open)، اتصال کوتاه (Short)، زوجهای جابجا (Crossed Pair) یا زوجهای تفکیک شده (Split Pair) را مشخص میکند. نحوه تفسیر دقیق نتایج به مدل تستر شما بستگی دارد (به دفترچه راهنمای آن مراجعه کنید).
- اهمیت: استفاده از تستر شبکه به شما کمک میکند تا سریعاً مشکلات مربوط به کابلکشی داخلی مشترک را از مشکلات مربوط به ONT یا شبکه PON تفکیک دهید.
۲.۱.۴. ابزار نصب فیزیکی پایه
علاوه بر ابزارهای تست، شما به مجموعهای از ابزارهای دستی برای نصب فیزیکی ONT و مرتبسازی کابلها نیاز دارید:
- دریل شارژی/برقی: با متههای مناسب برای انواع دیوار (گچی، بتنی، چوبی).
- مجموعه پیچگوشتی: شامل انواع دوسو و چهارسو در اندازههای مختلف.
- انبردست و دمباریک.
- سیمچین / سیملختکن: (برای کابل شبکه یا تلفن در صورت نیاز).
- آچار سوکتزن شبکه (RJ45 Crimper): (فقط در صورتی که مجاز به ساخت پچکورد در محل هستید).
- تراز: برای نصب صاف و دقیق ONT روی دیوار.
- متر: برای اندازهگیری فواصل.
مواد مصرفی ضروری:
- رولپلاک و پیچ مناسب با جنس دیوار.
- بستهای پلاستیکی کمربندی (Cable Tie) برای دستهبندی کابلها.
- بستهای میخدار یا چسبی نگهدارنده کابل (Cable Clip) برای ثابت کردن کابلها روی دیوار یا داکت.
- نوار چسب برق (Electrical Tape).
- (اختیاری) داکت یا کانال پلاستیکی برای پوشاندن مسیر کابلها.
۲.۲. تجهیزاتی که نصب میکنید.
علاوه بر ابزارهایی که همراه دارید، شما با تجهیزات استانداردی که توسط شرکت برای نصب در محل مشترک ارائه میشود نیز کار خواهید کرد. آشنایی با این تجهیزات و نحوه صحیح کار با آنها ضروری است.
۲.۲.۱. انواع رایج ONT و آداپتورهای برق آنها
دستگاه ONT یا مودم نوری، دستگاه اصلی است که شما در محل مشترک نصب میکنید. ONT ها در شکلها و با قابلیتهای مختلفی عرضه میشوند، اما رایجترین انواعی که ممکن است با آنها مواجه شوید عبارتند از:
- ONT رومیزی (Desktop ONT): رایجترین نوع که معمولاً روی میز یا قفسه قرار میگیرد. اغلب دارای چندین پورت شبکه (LAN)، یک یا چند پورت تلفن (POTS/FXS) و گاهی قابلیت Wi-Fi داخلی است.
- ONT دیواری (Wall-Mount ONT): این مدلها برای نصب مستقیم روی دیوار طراحی شدهاند و ممکن است ظاهری شبیه به پریز شبکه بزرگ داشته باشند یا به صورت یک جعبه کوچک دیواری باشند. معمولاً تعداد پورت کمتری دارند.
- آداپتور برق (Power Adapter): نکته بسیار مهم این است که هر مدل ONT آداپتور برق مخصوص به خود را دارد. ولتاژ، جریان (آمپر) و حتی شکل سوکت آداپتورهامیتواند متفاوت باشد. همیشه و حتماً از آداپتور برقی که دقیقاً برای همان مدل ONT ارائه شده است، استفاده کنید. استفاده از آداپتور اشتباه میتواند به سرعت باعث آسیب دیدن و سوختن دستگاه ONT شود. قبل از اتصال، برچسب روی آداپتور و نیاز برق دستگاه ONT را (در صورت امکان) چک کنید.
۲.۲.۲. انواع کانکتور و پچ کوردهای فیبر نوری (SC/APC, LC/APC)
پچ کورد فیبر نوری، کابل کوتاهی است که پریز فیبر نوری روی دیوار مشترک را به پورت PON ورودی دستگاه ONT متصل میکند.
- نوع فیبر: کابل مورد استفاده همیشه از نوع فیبر نوری سینگلمود (Single-Mode / SMF) است (معمولاً با روکش زرد رنگ).
- نوع کانکتورها: دو نوع کانکتور در سمت مشترک رایجتر است:
- SC (مربعی): کانکتوری با بدنه معمولاً مربعی شکل و مکانیزم اتصال فشاری-کششی.
- LC (کوچک): کانکتوری با ابعاد کوچکتر و مکانیزم اتصال قفلشونده (شبیه به کانکتور شبکه RJ45).
- نوع پولیش (بسیار مهم): APC در مقابل UPC
- APC (Angled Physical Contact): نوک این کانکتورها دارای یک برش زاویهدار (معمولاً ۸ درجه) است و بدنه آنها همیشه سبز رنگ میباشد. این زاویه باعث کاهش شدید بازتاب نور میشود که برای عملکرد صحیح شبکههای GPON/FTTH ضروری است.
- UPC (Ultra Physical Contact): نوک این کانکتورها صاف است و بدنه آنها معمولاً آبی رنگ میباشد.
- قانون طلایی: در سیستمهای FTTH/GPON تقریباً همیشه باید از کانکتورهای APC (سبز رنگ) استفاده کنید. هرگز یک کانکتور APC (سبز) را به یک پورت یا آداپتور UPC (آبی) متصل نکنید و بالعکس. این کار باعث افت سیگنال بسیار شدید و آسیب احتمالی به نوک کانکتورها میشود. همیشه رنگ کانکتور پچ کورد خود را با رنگ پورت روی ONT و پریز دیواری تطبیق دهید (باید سبز باشد).
نحوه کار با پچ کورد:
- درپوشهای محافظ دو سر کانکتور را تا لحظه آخر اتصال برندارید.
- هرگز به نوک فرول (بخش سرامیکی سفید رنگ در مرکز کانکتور) دست نزنید.
- همیشه قبل از اتصال، کانکتور را تمیز کنید
- از خم کردن یا پیچاندن شدید پچ کورد خودداری کنید.
۲.۲.۳. کابل شبکه (Cat5e/Cat6)
- کاربرد: برای اتصال پورتهای شبکه (LAN یا Ethernet) دستگاه ONT به تجهیزات مشترک مانند کامپیوتر، لپتاپ، روتر Wi-Fi، دستگاه تلویزیون (STB) و... از کابل شبکه استاندارد استفاده میشود.
- انواع رایج: معمولاً از کابلهای Cat5e یا Cat6 استفاده میشود. هر دو از سرعت گیگابیت (1000Mbps) پشتیبانی میکنند، اما Cat6 عملکرد بهتری در فرکانسهای بالاتر دارد و برای سرعتهای بالاتر یا محیطهای با نویز بیشتر، مناسبتر است.
- کانکتور: کانکتور استاندارد RJ45 در دو سر کابل.
- اهمیت کیفیت: استفاده از کابل شبکه با کیفیت خوب و دارای سوکتهای سالم و استاندارد بسیار مهم است. کابلهای آسیبدیده، یا کابلهایی که سوکت آنها به درستی نصب نشده باشد، میتوانند باعث قطعی، کندی سرعت یا مشکلات اتصال شوند، حتی اگر سرویس ONT شما کاملاً فعال باشد. در صورت امکان از پچ کوردهای آماده و تست شده کارخانهای استفاده کنید.
۲.۳. اصول ایمنی در حین کار (برق، ارتفاع، کار با فیبر)
ایمنی شما و مشترک، همیشه و در هر شرایطی، اولویت اول است. هیچ کاری آنقدر فوری نیست که اصول ایمنی را نادیده بگیرید. رعایت نکات زیر در حین انجام کار الزامی است:
الف) ایمنی برق:
- فرض کنید تمام مدارها برقدار هستند: هرگز به سیمکشی برق داخلی ساختمان دست نزنید، مگر اینکه برقکار مجاز باشید و از قطع بودن مدار اطمینان حاصل کرده باشید.
- بررسی تجهیزات: قبل از اتصال آداپتور برق ONT به پریز، از سلامت ظاهری آداپتور و سیم آن مطمئن شوید. از آداپتور آسیبدیده استفاده نکنید.
- احتیاط هنگام سوراخکاری: هنگام سوراخ کردن دیوار، مراقب مسیر احتمالی سیمهای برق مخفی باشید. با احتیاط و آگاهی عمل کنید.
- محیط مرطوب: از کار با تجهیزات برقی در محیطهای خیس یا بسیار مرطوب خودداری کنید.
ب) ایمنی کار در ارتفاع:
- نردبان مناسب: اگر برای نصب ONT یا عبور کابل نیاز به استفاده از نردبان دارید، از نردبان سالم، پایدار و با ارتفاع مناسب استفاده کنید. قبل از استفاده، آن را بررسی کنید.
- سطح اتکای مطمئن: نردبان را روی سطح صاف و غیرلغزنده قرار دهید.
- قانون سه نقطه تماس: هنگام بالا و پایین رفتن یا کار روی نردبان، همیشه سه نقطه تماس (دو پا و یک دست، یا دو دست و یک پا) با نردبان حفظ کنید.
- عدم دسترسی بیش از حد: برای رسیدن به نقاط دورتر، خودتان را بیش از حد از نردبان به طرفین نکشید؛ نردبان را جابجا کنید.
- ایمنسازی محیط: در صورت کار در ارتفاع در محلهای عمومی، محیط زیر کار را ایمنسازی کنید تا از سقوط اشیاء روی افراد جلوگیری شود.
ج) ایمنی کار با فیبر نوری:
خطر لیزر نامرئی (بسیار مهم):
- نور لیزری که در فیبرهای نوری برای انتقال داده استفاده میشود، در محدوده مادون قرمز قرار دارد و با چشم غیر مسلح دیده نمیشود.
- هرگز، تحت هیچ شرایطی، مستقیماً به انتهای یک کابل فیبر نوری، کانکتور، یا پورت فعال روی ONT یا OLP (مانند پورتهای داخل ODF) نگاه نکنید، حتی اگر فکر میکنید سیگنالی در آن وجود ندارد. این نور نامرئی میتواند باعث آسیب دائمی و جدی به چشم شما شود.
- همیشه فرض کنید که فیبرها فعال هستند مگر اینکه خلاف آن با دستگاه OPM تأیید شده باشد.
خطر خرده شیشه فیبر:
- رشتههای فیبر نوری از شیشه ساخته شدهاند. هنگام کار با فیبر (بریدن، سربندی، یا حتی در صورت شکستگی تصادفی)، خردههای بسیار ریز و تیز شیشه تولید میشود که به راحتی قابل دیدن نیستند.
- این خرده شیشهها میتوانند به پوست دست نفوذ کرده یا در صورت بیاحتیاطی وارد چشم یا دهان شوند و آسیب جدی ایجاد کنند.
اقدامات احتیاطی:
- همیشه روی یک سطح تمیز و ترجیحاً تیره کار کنید تا خرده شیشهها بهتر دیده شوند.
- تمام تکهها و ضایعات فیبر را بلافاصله در یک ظرف مخصوص و دردار (شبیه به Safety Box یا Sharps Container) بیندازید و هرگز آنها را با دست لمس نکنید یا در جیب خود نگذارید.
- هنگام کار با فیبر، هرگز به چشمها یا دهان خود دست نزنید.
- پس از اتمام کار با فیبر، دستهای خود را به خوبی بشویید.
- هنگام بریدن یا فیوژن فیبر (اگر انجام میدهید)، حتماً از عینک ایمنی استفاده کنید.
- ایمنی مواد شیمیایی: اگر از محلولهای تمیزکننده (مانند الکل ایزوپروپیل) برای کانکتورها استفاده میکنید، از تهویه مناسب محیط اطمینان حاصل کنید و دستورالعملهای ایمنی آن ماده را رعایت نمایید.
رعایت این اصول ایمنی نه تنها سلامت شما را تضمین میکند، بلکه نشاندهنده حرفهای بودن شما در کار است.
فصل ۳: رمزگشایی از برگه کار: درک اطلاعات سفارش نصب
مقدمه فصل:
پیش از آنکه به محل مشترک اعزام شوید، مهمترین منبع اطلاعاتی شما، برگه کار (Work Order) یا تیکت نصب است که توسط واحد برنامهریزی یا پشتیبانی برای شما صادر میشود. این سند حاوی تمام جزئیات لازم برای انجام موفقیتآمیز فرآیند نصب و فعالسازی است. درک دقیق اطلاعات مندرج در برگه کار و اطمینان از کامل بودن آن، اولین قدم برای یک نصب حرفهای و بدون مشکل است. این فصل به شما کمک میکند تا با بخشهای مختلف یک برگه کار استاندارد آشنا شوید و بدانید به دنبال چه اطلاعاتی باید باشید.
۳.۱. بخشهای مختلف یک تیکت یا سفارش نصب استاندارد
اگرچه فرمت دقیق برگه کار ممکن است در شرکتهای مختلف کمی متفاوت باشد، اما یک سفارش نصب استاندارد برای FTTH/GPON معمولاً شامل بخشهای اطلاعاتی کلیدی زیر است. خواندن دقیق و کامل تمام این بخشها قبل از شروع کار ضروری است:
1. اطلاعات مشترک (Customer Information):
- نام کامل مشترک: برای شناسایی و ارتباط صحیح.
- آدرس دقیق محل نصب: شامل تمام جزئیات (طبقه، واحد، پلاک، کد پستی) برای یافتن محل بدون اتلاف وقت. حتماً آدرس را قبل از حرکت بررسی کنید.
- شماره(های) تماس مشترک: برای هماهنگی زمان حضور یا تماس در صورت بروز مشکل در یافتن آدرس.
2. اطلاعات سفارش/تیکت (Order/Ticket Information):
- شماره پیگیری: یک شماره منحصر به فرد برای این سفارش یا تیکت که برای گزارشدهی و مراجعات بعدی استفاده میشود.
- تاریخ صدور و زمانبندی: تاریخ ایجاد سفارش و بازه زمانی تعیین شده برای انجام نصب (در صورت وجود).
3. لیست سرویسهای درخواستی (List of Services):
- این بخش مشخص میکند که مشترک دقیقاً چه سرویس(هایی) را درخواست کرده است و شما باید کدامها را فعال و تست کنید.
- مثال: اینترنت پرسرعت (HSI) - بله، تلفن ثابت (VoIP) - بله، تلویزیون اینترنتی (IPTV) - خیر.
- مشخصات سرویس: معمولاً جزئیات بیشتری مانند سطح سرعت اینترنت (مثلاً: 100 Mbps دانلود / 50 Mbps آپلود) در این بخش یا بخش فنی ذکر میشود.
4. اطلاعات فنی تخصیص یافته (Assigned Technical Information):
- این بخش بسیار حیاتی است و شامل جزئیات پیکربندی سمت شبکه میباشد.
- شناسه پورت OLT / شماره PON: مشخص میکند که فیبر مشترک به کدام پورت فیزیکی در دستگاه OLT مرکزی متصل است یا خواهد شد.
- شناسه ONT: شماره سریال (Serial Number - SN) یا گاهی آدرس MAC دستگاه ONT که باید برای این مشترک نصب شود. این شناسه برای ثبت ONT در OLT ضروری است.
- محدوده سیگنال نوری مجاز: حداقل و حداکثر توان نوری (بر حسب dBm) که در محل پریز فیبر مشترک قابل قبول است (مثلاً -8 dBm تا -27 dBm). شما باید با OPM خود این مقدار را چک کنید.
- VLAN ID ها: شناسههای VLAN تخصیص یافته برای هر سرویس (مثلاً VLAN 100 برای دیتا، VLAN 200 برای تلفن). شما برای تست و پیکربندی صحیح به این اطلاعات نیاز دارید.
- اطلاعات احراز هویت (در صورت وجود): در برخی موارد، نام کاربری و رمز عبور اولیه برای اتصال PPPoE اینترنت یا اکانت SIP تلفن ممکن است از قبل تعریف شده و در برگه کار ذکر شده باشد. (اغلب این اطلاعات به صورت خودکار توسط سیستمهای دیگر Provision میشود).
5. تجهیزات تخصیص یافته (Assigned Equipment):
- لیستی از تجهیزاتی که باید همراه خود داشته باشید یا برای این نصب تخصیص داده شده است.
- مثال: ۱ عدد ONT مدل XYZ، ۱ عدد آداپتور برق مربوطه، ۱ عدد پچ کورد فیبر SC/APC به طول ۳ متر، ۲ عدد پچ کورد شبکه Cat6 به طول ۱ متر.
6. ملاحظات یا دستورالعملهای خاص (Special Notes/Instructions):
- هرگونه نکته یا دستورالعمل اضافی که توسط واحد برنامهریزی، فنی یا فروش برای این نصب خاص ثبت شده است.
- مثال: "مشترک روتر Wi-Fi شخصی دارد، ONT در حالت Bridge تنظیم شود."، "کابلکشی داخلی نیاز به بررسی دارد."، "قبل از مراجعه حتماً تماس گرفته شود."، "محل نصب ONT در اتاق پذیرایی مد نظر است."
7. اطلاعات تماس پشتیبانی/مرکز (Support/Dispatch Contact Info):
- شماره تلفن یا روش تماس با واحد پشتیبانی فنی یا هماهنگی شرکت، در صورتی که در حین نصب با مشکلی مواجه شدید یا نیاز به دریافت تأییدیه (مانند تأیید ثبت ONT یا فعال شدن سرویس) داشتید.
۳.۲. استخراج اطلاعات حیاتی مشترک (نام دقیق، آدرس کامل، شماره تماس)
پس از اینکه با بخشهای کلی برگه کار آشنا شدید، باید توجه ویژهای به استخراج و بررسی دقیق اطلاعات مربوط به مشترک داشته باشید. این اطلاعات کلید موفقیت شما در یافتن محل نصب و برقراری ارتباط اولیه است. هرگونه اشتباه یا نقصی در این بخش میتواند منجر به اتلاف وقت قابل توجهی شود.
1. نام دقیق مشترک:
- چرا مهم است؟ شما باید بدانید دقیقاً با چه کسی در محل قرار ملاقات دارید و نام چه کسی را باید هنگام مراجعه اعلام کنید. همچنین برای تکمیل فرم تحویل نهایی و دریافت امضا، داشتن نام کامل و صحیح ضروری است.
- چه چیزی را چک کنید؟ مطمئن شوید نام و نام خانوادگی مشترک به صورت کامل و خوانا در برگه کار درج شده است. اگر نام فرد دیگری نیز به عنوان رابط یا فرد حاضر در محل ذکر شده، به آن هم توجه کنید.
2. آدرس کامل و دقیق محل نصب:
- چرا مهم است؟ این شاید حیاتیترین بخش اطلاعات قبل از حرکت باشد. آدرس ناقص یا اشتباه میتواند باعث سردرگمی، تاخیر زیاد، یا حتی مراجعه به محل اشتباه شود.
- چه چیزی را چک کنید؟ تمام اجزای آدرس را به دقت بررسی کنید:
- نام شهر، منطقه، محله
- نام دقیق خیابان اصلی و فرعی
- شماره پلاک ساختمان
- شماره طبقه و شماره واحد آپارتمان/دفتر
- کد پستی (در صورت وجود و استفاده در منطقه شما)
- هرگونه توضیحات اضافی در مورد آدرس (مثلاً "جنب فروشگاه X"، "ساختمان Y"، "ورودی از کوچه پشتی").
- اقدامات پیشگیرانه:
- قبل از حرکت، آدرس را روی نقشه (مانند Google Maps, Waze) بررسی کنید تا از موقعیت کلی و بهترین مسیر مطلع شوید.
- اگر هر بخشی از آدرس نامشخص یا مشکوک به نظر میرسد، قبل از حرکت با واحد پشتیبانی یا برنامهریزی تماس گرفته و آن را تأیید کنید.
- در صورت عدم اطمینان هنگام نزدیک شدن به محل، از تماس با شماره مشترک برای دریافت راهنمایی دقیقتر استفاده کنید.
3. شماره(های) تماس مشترک:
- چرا مهم است؟ شماره تماس صحیح و در دسترس مشترک برای موارد زیر ضروری است:
- هماهنگی نهایی زمان حضور شما (اگر طبق رویه شرکت لازم است).
- اطلاعرسانی در صورت تأخیر پیشبینی نشده از جانب شما.
- تماس با مشترک هنگام رسیدن به محل در صورت بروز مشکل در ورود (بسته بودن درب، عدم پاسخگویی زنگ).
- تماس با پشتیبانی فنی در حضور مشترک (در صورت نیاز به اطلاعاتی از مشترک حین تماس).
- چه چیزی را چک کنید؟
- از خوانا بودن و کامل بودن شماره تماس اصلی اطمینان حاصل کنید.
- اگر شماره تماس دومی نیز ثبت شده، آن را هم یادداشت کنید.
- پیشنهاد: شماره تماس(های) مشترک را قبل از حرکت در گوشی تلفن کاری خود ذخیره کنید.
۳.۳. یافتن اطلاعات فنی کلیدی
علاوه بر اطلاعات تماس و آدرس مشترک، بخش فنی برگه کار شامل پارامترهای حیاتی است که شما برای اتصال صحیح ONT به شبکه و فعالسازی سرویسها به آنها نیاز دارید. درک و بررسی دقیق این اطلاعات فنی ضروری است:
۳.۳.۱. پورت OLT و شناسه PON (OLT Port and PON ID):
- چیست؟ این اطلاعات مشخص میکند که کابل فیبر نوری مشترک شما، در نهایت به کدام پورت فیزیکی روی دستگاه OLT در مرکز اصلی متصل است. فرمت آن ممکن است چیزی شبیه به `Slot/Card/Port` (مثلاً `0/2/5`) یا یک شناسه پورت ساده باشد. شناسه PON نیز ممکن است بخشی از این اطلاعات باشد.
- چرا مهم است؟ این اطلاعات برای واحد پشتیبانی فنی یا NOC (مرکز عملیات شبکه) بسیار مهم است تا در صورت بروز مشکل، بتوانند پورت صحیح را در سمت OLT بررسی کنند. شما نیز ممکن است هنگام تماس با مرکز برای تأیید وضعیت، نیاز به اعلام این شناسه داشته باشید.
- چه کار کنید؟ محل درج این اطلاعات را در برگه کار پیدا کنید و آن را یادداشت نمایید.
۳.۳.۲. شماره سریال ONT تخصیص یافته (Assigned ONT Serial Number):
- چیست؟ هر دستگاه ONT یک شماره سریال (Serial Number - SN) یا گاهی یک آدرس MAC منحصر به فرد دارد که مانند شماره شناسنامه آن دستگاه است. OLT از این شناسه برای شناسایی و اجازه اتصال ONT به شبکه استفاده میکند.
- چرا مهم است؟ برای اینکه ONT بتواند در OLT ثبت (Register) شود، شماره سریال فیزیکی دستگاهی که شما نصب میکنید باید دقیقاً با شماره سریالی که در سیستم (و برگه کار شما) برای این مشترک تخصیص داده شده است، مطابقت داشته باشد. عدم تطابق باعث عدم ثبت و فعال نشدن ONT میشود.
- چه کار کنید؟ قبل از نصب، شماره سریال درج شده در برگه کار را با شماره سریال حک شده روی خود دستگاه ONT مقایسه و از یکسان بودن آنهااطمینان حاصل کنید. در صورت مغایرت، با مرکز تماس بگیرید.
۳.۳.۳. محدوده سیگنال نوری مجاز (Allowed Optical Signal Range - Rx Power):
- چیست؟ همانطور که در فصل ۱ توضیح داده شد، قدرت سیگنال نوری دریافتی توسط ONT باید در یک محدوده مشخص باشد. این بخش از برگه کار، محدوده قدرت سیگنال قابل قبول (بر حسب dBm) را برای این اتصال خاص مشخص میکند (مثلاً: محدوده مجاز بین 8- dBm و 27- dBm).
- چرا مهم است؟ شما موظف هستید با استفاده از دستگاه OPM خود، قدرت سیگنال واقعی در محل مشترک را اندازهگیری کنید و تأیید نمایید که در این محدوده مجاز قرار دارد. سیگنال خارج از این محدوده (خیلی ضعیف یا خیلی قوی) منجر به ناپایداری یا عدم کارکرد سرویس خواهد شد.
- چه کار کنید؟ این محدوده را به دقت یادداشت کنید تا پس از اندازهگیری با OPM (که در فصل ۶ توضیح داده میشود)، بتوانید نتیجه را با آن مقایسه کنید. اگر سیگنال خارج از محدوده بود، نباید نصب را ادامه دهید و باید مشکل را به مرکز گزارش کنید.
۳.۳.۴. VLAN ID های سرویسها (Data, VoIP, IPTV):
- چیست؟ برای جداسازی ترافیک سرویسهای مختلف (اینترنت، تلفن، تلویزیون) از یکدیگر، معمولاً از شبکههای محلی مجازی یا VLAN استفاده میشود. به هر سرویس یک شناسه عددی VLAN (VLAN ID) تخصیص داده میشود.
- چرا مهم است؟ شما باید بدانید کدام VLAN ID برای کدام سرویس در نظر گرفته شده است. این اطلاعات برای تست صحیح سرویسها و همچنین در صورت نیاز به انجام تنظیمات دستی روی تجهیزات مشترک (مانند روتر Wi-Fi در حالت Bridge) یا برای عیبیابی آینده ضروری است.
- چه کار کنید؟ VLAN ID های مشخص شده برای هر سرویس فعال مشترک (Data, VoIP, IPTV) را از برگه کار استخراج و یادداشت کنید (مثلاً: Data=101, VoIP=200, IPTV=50).
۳.۳.۵. اطلاعات اکانت (PPPoE/SIP) - در صورت وجود در برگه کار:
- چیست؟ گاهی اوقات (نه همیشه)، اطلاعات مربوط به احراز هویت سرویسها ممکن است از قبل ایجاد شده و در برگه کار شما درج شده باشد.
- PPPoE: نام کاربری و رمز عبور برای اتصال به اینترنت از طریق PPPoE.
- SIP: نام کاربری، رمز عبور و آدرس سرور SIP برای سرویس تلفن VoIP
- چرا مهم است؟ اگر این اطلاعات در برگه کار وجود دارد، ممکن است برای تست سرویس یا انجام تنظیمات اولیه روی ONT (در حالت Router) یا راهنمایی مشترک به آنها نیاز داشته باشید.
- چه کار کنید؟ این بخش را بررسی کنید. توجه: در بسیاری از سیستمهای مدرن، این اطلاعات به صورت خودکار و مرکزی (از طریق OLT یا ACS) روی ONT تنظیم میشود و ممکن است در برگه کار شما وجود نداشته باشد. اما اگر وجود داشت، آن را برای استفاده احتمالی در حین تست، یادداشت کنید.
۳.۴. اهمیت هماهنگی پیش از مراجعه با مشترک
پس از بررسی دقیق تمام اطلاعات مشترک و فنی در برگه کار، یک گام مهم دیگر قبل از حرکت به سمت محل مشترک، برقراری یک تماس کوتاه برای هماهنگی نهایی است (مگر اینکه رویه شرکت شما به گونه دیگری باشد). این تماس ساده میتواند از بروز بسیاری از مشکلات و اتلاف وقت در ادامه کار جلوگیری کند.
- چرا این هماهنگی مهم است؟
1. تأیید حضور مشترک: مهمترین دلیل، اطمینان از حضور مشترک (یا یک فرد بزرگسال مجاز از طرف ایشان) در محل در زمان تعیین شده برای نصب است. شرایط پیشبینی نشدهای ممکن است برای مشترک پیش آمده باشد و با یک تماس کوتاه، از رفتن به محلی که کسی در آن حضور ندارد، جلوگیری میکنید.
2. تأیید نهایی آدرس و جزئیات دسترسی: اگرچه آدرس را بررسی کردهاید، اما یک تأیید سریع با مشترک میتواند مفید باشد. همچنین میتوانید در مورد جزئیات دسترسی خاص سوال کنید که ممکن است در برگه کار ذکر نشده باشد (مانند کد درب ورودی ساختمان، نیاز به هماهنگی با نگهبانی، یا بهترین محل برای پارک خودروی شما).
3. ایجاد انتظارات صحیح: میتوانید به مشترک یادآوری کنید که فرآیند نصب ممکن است چقدر طول بکشد (مثلاً ۱ تا ۲ ساعت) و آیا نیاز به آمادگی خاصی از طرف ایشان هست یا خیر (مانند خالی کردن فضای اطراف محل نصب پریز فیبر یا ONT، یا در دسترس بودن دستگاههایی مانند کامپیوتر یا تلویزیون برای تست نهایی).
4. ایجاد ارتباط اولیه مثبت: یک تماس کوتاه و حرفهای قبل از مراجعه، نشاندهنده احترام به وقت مشترک و تعهد شما به ارائه سرویس خوب است و میتواند شروع مثبتی برای تعامل شما در محل باشد.
5. شناسایی مشکلات احتمالی پیش از اعزام: گاهی در همین تماس کوتاه، مشترک ممکن است به مشکلی اشاره کند (مثلاً قطعی برق در منطقه، انجام تعمیرات در ساختمان) که باعث شود اعزام شما در آن زمان بیفایده باشد و بتوانید با هماهنگی مرکز، زمانبندی را تغییر دهید.
- نحوه هماهنگی:
معمولاً یک تماس تلفنی کوتاه با شماره تماس اصلی مشترک، ۳۰ تا ۶۰ دقیقه قبل از رسیدن به محل (یا طبق زمانبندی اعلامی شرکت شما) کافی است. خود را معرفی کنید، هدف از تماس (تأیید قرار نصب FTTH/GPON) را بیان کنید و موارد لازم (حضور، آدرس، دسترسی) را به سرعت و با لحنی حرفهای و دوستانه هماهنگ نمایید.
در صورت عدم پاسخگویی: اگر موفق به برقراری تماس با مشترک نشدید، طبق رویههای شرکت عمل کنید (مثلاً تلاش برای تماس با شماره دوم، اطلاع به واحد پشتیبانی یا برنامهریزی). ممکن است لازم باشد همچنان به محل مراجعه کنید، اما آمادگی مواجهه با مشکل در دسترسی را داشته باشید.
بخش ۲: فرآیند گام به گام نصب در محل مشترک
فصل ۴: ورود به محل: بررسیهای اولیه و نصب فیزیکی ONT
مقدمه فصل:
پس از آمادگی کامل و بررسی اطلاعات در مرکز، اکنون زمان حضور در محل مشترک و شروع فرآیند نصب فرا رسیده است. این مرحله شامل اولین برخورد شما با مشترک و محیط نصب است. برخورد حرفهای، بررسی دقیق شرایط اولیه و انجام صحیح مراحل نصب فیزیکی دستگاه ONT، پایههای یک نصب موفق و بدون دردسر را بنا مینهد. این فصل شما را در انجام این گامهای اولیه راهنمایی میکند.
۴.۱. معرفی و شروع کار حرفهای
- ورود و معرفی: پس از رسیدن به محل، ابتدا خود را به صورت کامل معرفی کنید (نام و نام خانوادگی، نام شرکت). کارت شناسایی خود را در صورت نیاز ارائه دهید.
- تأیید هدف مراجعه: هدف از حضور خود (نصب سرویس اینترنت/تلفن/تلویزیون فیبر نوری) را مجدداً با مشترک مطرح کنید تا از هرگونه سوء تفاهم جلوگیری شود.
- رفتار حرفهای: در تمام مراحل حضور در محل مشترک، ادب، احترام و ظاهر آراسته را حفظ کنید. با صبر و حوصله به سوالات اولیه مشترک پاسخ دهید.
- کسب اجازه: پیش از ورود به بخشهای مختلف منزل یا محل کار مشترک یا شروع هرگونه عملیات نصب (مانند سوراخکاری)، حتماً از ایشان اجازه بگیرید.
۴.۲. بررسی مسیر ورودی فیبر و وضعیت پریز فیبر نوری مشترک
- بررسی مسیر کابل Drop: مسیر کابل فیبر نوری که از بیرون به داخل واحد مشترک آمده است را (تا جایی که قابل مشاهده و دسترسی است) به صورت چشمی بررسی کنید. به دنبال هرگونه آسیبدیدگی، لهیدگی یا خمش بسیار شدید در کابل باشید.
- یافتن پریز فیبر (Fiber Outlet/Socket): محل دقیق پریز یا جعبه تقسیم فیبر نوری که نقطه تحویل سرویس در واحد مشترک است را پیدا کنید.
- بازرسی پریز و کانکتور: درب پریز را (در صورت امکان) باز کرده و کانکتور داخلی آن را از نظر تمیزی و عدم وجود آسیب فیزیکی (مانند شکستگی یا خراشیدگی نوک فرول) بررسی کنید.
- تطبیق لیبل (در صورت وجود): اگر پریز یا کابل دارای لیبل است، آن را با اطلاعات فنی (مانند شناسه پورت) در برگه کار خود مقایسه کنید.
- گزارش مشکل: در صورت مشاهده هرگونه آسیبدیدگی یا مغایرت در این مرحله، پیش از ادامه کار، موضوع را به سرپرست یا واحد پشتیبانی گزارش دهید.
۴.۳. انتخاب بهترین و مورد توافقترین محل نصب ONT
- محل نصب ONT باید با در نظر گرفتن نکات فنی و همچنین با توافق مشترک انتخاب شود.
- مذاکره با مشترک: با مشترک در مورد محل پیشنهادی آنها و همچنین بهترین محل از نظر فنی صحبت کنید.
ملاحظات فنی:
- نزدیکی به پریز فیبر: تا حد امکان ONT باید نزدیک پریز فیبر نصب شود تا طول پچکورد فیبر داخلی کوتاه باشد.
- نزدیکی به پریز برق: ONT به برق نیاز دارد.
- تهویه مناسب: ONT نباید در فضای کاملاً بسته و بدون جریان هوا (مانند داخل کمد یا پشت وسایل بزرگ) نصب شود، زیرا گرما میتواند عملکرد آن را مختل کند.
- فاصله تا دستگاههای کاربر: محل نصب را طوری انتخاب کنید که اتصال دستگاههای اصلی مشترک (کامپیوتر، تلویزیون، روتر Wi-Fi ثانویه) به ONT با کابل شبکه تا حد امکان کوتاه و آسان باشد.
- ایمنی فیزیکی: از نصب ONT در محلی که در معرض ضربه، رطوبت، یا حرارت مستقیم باشد، خودداری کنید.
- کسب توافق نهایی: پس از بررسی گزینهها، محل نهایی نصب را با مشترک نهایی کرده و قبل از هرگونه سوراخکاری یا نصب دائمی، تأیید ایشان را بگیرید.
۴.۴. نصب فیزیکی و محکم کردن ONT
- آمادهسازی محل: محل نصب را تمیز و آماده کنید.
- نصب براکت/پایه (برای مدل دیواری): در صورت نصب روی دیوار، با استفاده از تراز، محل دقیق پیچها را مشخص کرده، با دریل و مته مناسب سوراخکاری کنید، رولپلاک مناسب را قرار دهید و براکت ONT را به صورت کاملاً محکم به دیوار پیچ کنید.
- قرار دادن ONT: دستگاه ONT را به درستی روی براکت دیواری قرار دهید یا آن را به صورت پایدار روی سطح صاف (برای مدل رومیزی) بگذارید. از محکم بودن و عدم لغزش آن اطمینان حاصل کنید.
۴.۵. اتصال دقیق و تمیز پچ کورد فیبر نوری
این مرحله بسیار حساس است و نیاز به دقت بالایی دارد.
- آمادهسازی پچ کورد: پچ کورد فیبر نوری مناسب (Single-Mode، با کانکتورهای صحیح SC/APC یا LC/APC سبز رنگ، و طول مناسب) را از بستهبندی خارج کنید.
- تمیزکاری کانکتورها (اقدام حیاتی): با استفاده از ابزار تمیزکننده فیبر (قلم تککلیک یا دستمال و اسپری مخصوص)، نوک (فرول) هر دو سر پچ کورد و همچنین پورت ورودی پریز فیبر دیواری و پورت ورودی PON روی دستگاه ONT را دقیقاً قبل از اتصال تمیز کنید.
- اتصال: با دقت و بدون فشار زیاد، یک سر پچ کورد را به پریز دیواری و سر دیگر را به پورت PON دستگاه ONT متصل کنید. از جا رفتن کامل و صحیح کانکتورها (شنیدن صدای کلیک یا اطمینان از قفل شدن) مطمئن شوید.
- مرتبسازی کابل: پچ کورد فیبر را به صورت مرتب و با رعایت حداقل شعاع خمش مجاز، از پریز تا ONT هدایت کنید. از بست یا داکت مناسب برای ثابت کردن و محافظت از آن استفاده کنید. کابل نباید تحت کشش یا فشار باشد.
۴.۶. اتصال آداپتور برق و روشن کردن ONT
- تأیید آداپتور: مجدداً اطمینان حاصل کنید که دقیقاً آداپتور برق مربوط به همین مدل ONT را در دست دارید.
- اتصال: ابتدا فیش آداپتور را به ورودی برق ONT و سپس دوشاخه آداپتور را به یک پریز برق سالم متصل کنید.
- روشن کردن: در صورت وجود کلید Power روی ONT، آن را روشن کنید. در غیر این صورت، با اتصال برق، دستگاه باید روشن شود.
- بررسی چراغ Power: از روشن شدن چراغ نشانگر Power روی ONT اطمینان حاصل کنید.
- انتظار برای بوت شدن: چند دقیقه (معمولاً ۱ تا ۵ دقیقه) به دستگاه فرصت دهید تا مراحل بوت شدن (راهاندازی اولیه) خود را به طور کامل طی کند. در این مدت چراغهای دیگر مانند PON و LOS ممکن است حالتهای مختلفی (چشمکزن، خاموش، روشن) داشته باشند.
فصل ۵: تست سیگنال نوری و ثبت ONT در شبکه
مقدمه فصل:
پس از اینکه دستگاه ONT به صورت فیزیکی در محل مشترک نصب و به فیبر نوری و برق متصل شد (طبق فصل ۴)، دو مرحله فنی بسیار حیاتی پیش روی شما قرار دارد: تأیید کیفیت سیگنال نوری و ثبت (Register) کردن ONT در شبکه OLT. انجام صحیح و دقیق این دو مرحله، پیشنیاز اصلی برای فعالسازی موفقیتآمیز سرویسهای مشترک است. تا زمانی که از سلامت لینک نوری و آنلاین شدن ONT در شبکه مطمئن نشدهاید، نباید به سراغ فعالسازی سرویسها بروید. این فصل شما را گام به گام در این دو مرحله کلیدی راهنمایی میکند.
۵.۱. بررسی اولیه چراغهای ONT (Power, PON, LOS/Alarm)
اولین کاری که پس از روشن کردن ONT و دادن چند دقیقه زمان برای بوت شدن اولیه انجام میدهید، بررسی وضعیت چراغهای LED روی دستگاه است. این چراغها اطلاعات سریعی در مورد وضعیت کلی دستگاه و اتصال آن ارائه میدهند:
- چراغ Power: باید به صورت ثابت روشن باشد (معمولاً به رنگ سبز). اگر این چراغ خاموش یا قرمز است، اتصال آداپتور برق و پریز را بررسی کنید.
- چراغ PON (یا Link/Sync): این چراغ وضعیت همگامسازی با OLT را نشان میدهد. در ابتدا ممکن است چشمک بزند. پس از چند لحظه که ONT توانست سیگنال OLT را پیدا کند، این چراغ باید به صورت ثابت روشن (معمولاً سبز رنگ) درآید. چشمک زدن مداوم یا خاموش بودن آن نشاندهنده مشکل در ارتباط با OLT است.
- چراغ LOS (Loss of Signal) / Alarm: این چراغ (اغلب قرمز رنگ) باید در حالت عادی خاموش باشد. روشن شدن یا چشمک زدن چراغ LOS یا Alarm نشاندهنده عدم وجود سیگنال نوری یا ضعیف بودن بیش از حد سیگنال است. اگر این چراغ روشن است، حتماً باید قبل از هر کاری، مشکل سیگنال نوری را بررسی کنید (به مرحله بعد بروید).
۵.۲. گام حیاتی: اندازهگیری دقیق توان سیگنال نوری دریافتی (Rx Power) با OPM
همانطور که در فصلهای قبل تاکید شد، اندازهگیری قدرت سیگنال نوری که به ONT میرسد، مهمترین تست لایه فیزیکی است و باید قبل از اقدام برای ثبت ONT انجام شود.
- آمادهسازی: دستگاه OPM خود را روشن کنید. طول موج صحیح را انتخاب نمایید (معمولاً 1490nm یا 1577nm برای سیگنال دریافتی ONT).
- جدا کردن و تمیز کردن: با احتیاط کانکتور فیبر نوری را از پورت PON دستگاه ONT جدا کنید. نوک کانکتور فیبر و پورت ورودی OPM را به دقت تمیز کنید.
- اتصال به OPM: کانکتور فیبر را به صورت صحیح و محکم به ورودی OPM (با آداپتور مناسب) متصل کنید.
- خواندن مقدار: عدد نمایش داده شده بر حسب dBm را بخوانید و منتظر بمانید تا پایدار شود.
۵.۳. ثبت مقدار Rx Power در فرم نصب
مقدار دقیق dBm خوانده شده از OPM را در قسمت مربوطه در برگه کار یا اپلیکیشن نصب خود ثبت کنید. مثال: `Rx Power = -21.5 dBm`. ثبت این عدد به عنوان مستند وضعیت لینک در زمان نصب، بسیار مهم است.
۵.۴. تاییدیه ۱: مقایسه مقدار اندازهگیری شده با محدوده مجاز و دریافت تأیید
مقدار dBm ثبت شده را با محدوده سیگنال نوری مجاز که در برگه کار شما (بخش اطلاعات فنی) ذکر شده است، مقایسه کنید.
- عالی است! این نشان میدهد که لینک فیزیکی نوری تا محل مشترک سالم است.
- طبق رویه شرکت، این مقدار را به مرکز پشتیبانی/NOC اعلام کنید یا در سیستم ثبت نمایید.
- به مرحله بعدی (ثبت ONT) بروید.
- اگر سیگنال خارج از محدوده مجاز بود (خیلی ضعیف یا خیلی قوی):
- متوقف شوید! از ادامه فرآیند ثبت ONT خودداری کنید.
- مقدار خارج از رنج را فوراً به مرکز پشتیبانی/NOC گزارش دهید.
- منتظر دستورالعمل از مرکز بمانید. احتمالاً نیاز به بررسی مجدد اتصالات، تمیزکاری بیشتر، یا ارجاع به تیم فیبر برای عیبیابی مسیر (با VFL یا OTDR) وجود دارد. تا زمانی که مشکل سیگنال برطرف نشده و تأییدیه دریافت نکردهاید، نصب را ادامه ندهید.
۵.۵. فرآیند ثبت (Register) کردن ONT در OLT (طبق روش اعلامی شرکت)
پس از تأیید سلامت سیگنال نوری، نوبت به معرفی و ثبت رسمی این دستگاه ONT در سیستم OLT میرسد.
- روش ثبت را دنبال کنید: دقیقاً مطابق با دستورالعمل و رویه اعلام شده توسط شرکت/سرپرست خود عمل کنید. روشهای رایج عبارتند از:
- تماس با مرکز/پشتیبانی: شما با مرکز تماس گرفته و شماره سریال دقیق ONT را (از روی برچسب دستگاه یا جعبه آن بخوانید) به همراه شناسه پورت OLT (در صورت نیاز) به کارشناس پشتیبانی اعلام میکنید. کارشناس، ONT را در لیست دستگاههای پیدا شده (auto-discovered) در OLT یافته، آن را تأیید (Authorize) کرده و پروفایلهای لازم را به آن تخصیص میدهد.
- ثبت از طریق اپلیکیشن/پورتال نصاب: ممکن است ابزاری در اختیار شما باشد که خودتان بتوانید شماره سریال ONT را در آن وارد کرده و فرآیند ثبت را آغاز کنید.
- ثبت خودکار (برای ONT های Pre-provisioned): اگر ONT از قبل در OLT تعریف شده باشد، باید پس از دریافت سیگنال مناسب، به صورت خودکار ثبت شود. در این حالت نیز شما همچنان باید وضعیت را با مرکز چک کنید.
- ارائه اطلاعات صحیح: در هر روشی، از ارائه دقیق شماره سریال یا شناسه ONT اطمینان حاصل کنید.
۵.۶. تاییدیه ۲: اطمینان از آنلاین شدن ONT و دریافت چراغ سبز وضعیت
آخرین مرحله قبل از شروع فعالسازی سرویسها، اطمینان کامل از موفقیتآمیز بودن فرآیند ثبت و آنلاین شدن ONT است.
- دریافت تأیید از مرکز: منتظر بمانید تا کارشناس پشتیبانی (یا سیستم خودکار) به شما اعلام کند که ONT با موفقیت ثبت شده، آنلاین است و پیکربندی اولیه (پروفایلها) را دریافت کرده است.
- بررسی نهایی چراغهای ONT: وضعیت چراغهای روی ONT را مجدداً بررسی کنید:
- چراغ PON باید ثابت روشن باشد (نشاندهنده لینک نوری پایدار و همگامسازی با OLT).
- یک یا چند چراغ دیگر (بسته به مدل ONT، ممکن است با نامهای Internet, Register, Auth, Service یا مشابه آن باشد) باید وضعیت "آنلاین و مجاز" را نشان دهند (معمولاً ثابت روشن یا چشمکزن منظم سبز رنگ). دقیقاً بررسی کنید که کدام چراغ(ها) و با چه وضعیتی نشاندهنده تکمیل موفقیتآمیز ثبت است (به راهنمای ONT یا دستورالعمل شرکت مراجعه کنید).
- ثبت تأییدیه: در فرم نصب، موفقیتآمیز بودن ثبت ONT را علامت بزنید.
تا زمانی که هر دو تأییدیه (از مرکز و از طریق چراغهای ONT) را دریافت نکردهاید، به مرحله فعالسازی سرویسها (فصلهای بعدی) نروید.
فصل ۶: کابلکشی داخلی و اتصالات نهایی
مقدمه فصل:
پس از آنکه دستگاه ONT با موفقیت در شبکه ثبت شد و چراغهای آن وضعیت آنلاین و سالم را نشان دادند (طبق فصل ۵)، نوبت به برقراری اتصالات نهایی بین ONT و تجهیزات مشترک میرسد. این مرحله شامل اتصال کابلهای شبکه و تلفن به پورتهای صحیح روی ONT و همچنین مرتبسازی نهایی کابلها برای اطمینان از یک نصب تمیز و حرفهای است. انجام صحیح این اتصالات، پیشنیاز تست نهایی سرویسها در مراحل بعدی است.
۶.۱. اتصال کابل شبکه از پورت LAN صحیح ONT به کامپیوتر/روتر مشترک
- شناسایی پورت دیتا: بر اساس اطلاعات برگه کار یا دستورالعمل مرکز، مشخص کنید کدام پورت(های) LAN روی ONT برای سرویس اینترنت (HSI) پیکربندی شده است (معمولاً پورت LAN1 یا GE1، اما ممکن است متفاوت باشد).
- استفاده از کابل شبکه مناسب: یک کابل شبکه سالم و استاندارد (Cat5e یا Cat6 با سوکتهای RJ45 سالم) که در بخش ۲.۲ معرفی شد را بردارید.
- اتصال فیزیکی: یک سر کابل شبکه را به پورت LAN مشخص شده برای دیتا روی ONT و سر دیگر آن را به پورت شبکه کامپیوتر اصلی مشترک یا پورت WAN (اینترنت) روتر Wi-Fi شخصی مشترک (در صورت استفاده از حالت Bridge برای ONT) متصل کنید. از جا رفتن کامل و شنیدن صدای کلیک سوکتها اطمینان حاصل کنید.
- بررسی اولیه چراغهای لینک: چراغ LED مربوط به همان پورت LAN روی ONT و همچنین چراغ لینک روی کارت شبکه کامپیوتر یا روتر مشترک را بررسی کنید. روشن شدن این چراغها (معمولاً به رنگ سبز ثابت یا چشمکزن) نشاندهنده برقراری ارتباط فیزیکی اولیه در لایه ۱ و ۲ است. (توجه: دریافت IP و دسترسی به اینترنت در فصل بعد تست خواهد شد).
۶.۲. اتصال کابل تلفن از پورت POTS/FXS صحیح ONT به دستگاه تلفن مشترک (در صورت وجود سرویس)
- تأیید سرویس تلفن: ابتدا در برگه کار بررسی کنید که آیا مشترک سرویس تلفن (VoIP) را درخواست داده است یا خیر.
- شناسایی پورت تلفن: پورت(های) تلفن آنالوگ روی ONT را پیدا کنید (معمولاً با سوکت کوچکتر RJ11 و علامت تلفن یا عبارت POTS / FXS / Line 1 / Line 2 مشخص شدهاند). اگر مشترک بیش از یک خط تلفن دارد و ONT چند پورت FXS دارد، مطمئن شوید که خط صحیح را به پورت صحیح (طبق دستورالعمل مرکز) متصل میکنید.
- استفاده از کابل تلفن: از یک کابل تلفن استاندارد با سوکتهای RJ11 سالم استفاده کنید.
- اتصال فیزیکی: یک سر کابل تلفن را به پورت FXS مشخص شده روی ONT و سر دیگر آن را به دستگاه تلفن آنالوگ مشترک متصل کنید.
۶.۳. اتصال کابل شبکه از پورت LAN صحیح ONT به دستگاه STB تلویزیون (در صورت وجود سرویس IPTV)
- تأیید سرویس IPTV: در برگه کار بررسی کنید که آیا مشترک سرویس تلویزیون اینترنتی (IPTV) را دارد یا خیر.
- شناسایی پورت IPTV: بسیار مهم است که پورت LAN صحیح روی ONT را که برای سرویس IPTV پیکربندی شده است، شناسایی کنید. اتصال STB به پورت اشتباه معمولاً منجر به عدم دریافت تصویر میشود. این اطلاعات باید در برگه کار یا توسط مرکز به شما اعلام شود (مثلاً: "پورت LAN4 برای IPTV است").
- استفاده از کابل شبکه مناسب: از یک کابل شبکه سالم (Cat5e/Cat6) استفاده کنید.
- اتصال فیزیکی: یک سر کابل شبکه را به پورت LAN مشخص شده برای IPTV روی ONT و سر دیگر آن را به پورت شبکه (Ethernet/LAN) دستگاه Set-Top Box (STB) مشترک متصل کنید.
- برق STB: اطمینان حاصل کنید که دستگاه STB به برق متصل و روشن است. تست نهایی تصویر در فصل ۹ انجام خواهد شد.
۶.۴. مرتبسازی کابلها (Cable Management) در اطراف ONT
مرحله نهایی نصب فیزیکی، مرتبسازی و مدیریت کابلهای متصل به ONT است. این کار نه تنها ظاهر حرفهای به نصب شما میبخشد، بلکه از آسیب دیدن کابلها و ایجاد خطرات احتمالی جلوگیری میکند.
- دستهبندی کابلها: کابل آداپتور برق، پچ کورد فیبر نوری، و کابل(های) شبکه یا تلفن خروجی را به آرامی کنار هم قرار دهید.
- استفاده از بست کمربندی: با استفاده از بستهای کمربندی پلاستیکی یا (ترجیحاً) بستهای Velcro، کابلها را در چند نقطه به هم ببندید تا یک دسته مرتب تشکیل دهند. از سفت کردن بیش از حد بستها، به خصوص روی کابل فیبر، خودداری کنید.
- ثابت کردن مسیر کابل: با استفاده از بستهای میخدار یا چسبی مناسب، مسیر کابلها را روی دیوار یا کنار قرنیز به صورت مرتب و افقی/عمودی ثابت کنید تا آویزان نباشند و در معرض کشیدگی یا پا خوردن قرار نگیرند.
- رعایت شعاع خمش: مجدداً اطمینان حاصل کنید که کابل فیبر نوری هیچگونه خمیدگی تیزی ندارد. در صورت نیاز، مقدار کمی کابل اضافه را به صورت یک حلقه گشاد و منظم (Service Loop) در نزدیکی ONT یا پریز فیبر جمع کنید.
- بررسی تهویه ONT: مطمئن شوید که کابلهای مرتب شده، مانع از جریان هوا در اطراف شیارهای تهویه دستگاه ONT نمیشوند.
- بررسی نهایی ظاهر: یک نگاه کلی به نتیجه کار بیندازید. آیا نصب تمیز، مرتب و ایمن به نظر میرسد؟
بخش ۳: فعالسازی و تست نهایی سرویسها
فصل ۷: تست سرویس اینترنت (HSI)
مقدمه فصل:
پس از اینکه تمام اتصالات فیزیکی بین ONT و تجهیزات مشترک برقرار شد (طبق فصل ۶)، اولین و معمولاً مهمترین سرویسی که باید فعالسازی و تست شود، سرویس اینترنت پرسرعت (High-Speed Internet - HSI) است. این فصل شما را گام به گام در فرآیند تأیید اتصال دیتا، انجام تنظیمات لازم (در صورت نیاز) و تست عملی اینترنت راهنمایی میکند تا از ارائه صحیح این سرویس به مشترک اطمینان حاصل کنید.
۷.۱. بررسی دریافت IP توسط دستگاه مشترک (یا لپتاپ تست نصاب)
اولین نشانه برقراری ارتباط صحیح در لایه شبکه، دریافت تنظیمات IP معتبر توسط دستگاه متصل به ONT است.
- اتصال دستگاه تست: لپتاپ تست خود یا (ترجیحاً) کامپیوتر اصلی مشترک را با کابل شبکه سالم به پورت LAN صحیح روی ONT که برای سرویس دیتا در نظر گرفته شده (همان پورتی که در بخش ۶.۱ وصل کردید)، متصل کنید.
- بررسی تنظیمات IP دستگاه:
- در ویندوز: Command Prompt (cmd) را باز کرده و دستور `ipconfig /all` را وارد کنید.
- در مک یا لینوکس: ترمینال را باز کرده و دستور `ifconfig` یا `ip addr` را وارد کنید.
- چه چیزی را چک کنید؟ به دنبال بخش مربوط به کارت شبکه اترنت (Ethernet Adapter) بگردید و بررسی کنید که آیا دستگاه:
- یک آدرس IP معتبر (نه آدرسهای APIPA مانند 169.254.x.x) از رنج شبکه مشترکین دریافت کرده است؟
- ماسک زیرشبکه (Subnet Mask) صحیحی دارد؟
- Default Gateway معتبری برای آن تنظیم شده است؟
- آدرس سرور(های) DNS را دریافت کرده است؟
- عیبیابی اولیه: اگر دستگاه IP معتبر دریافت نکرده بود:
- اتصال فیزیکی کابل و روشن بودن چراغهای لینک پورت LAN روی ONT و دستگاه را مجدداً چک کنید.
- مطمئن شوید کارت شبکه دستگاه روی حالت "دریافت IP به صورت خودکار" (Obtain an IP address automatically / Using DHCP) تنظیم شده باشد.
- از اتصال به پورت LAN صحیح روی ONT اطمینان حاصل کنید.
- با پشتیبانی تماس بگیرید تا وضعیت سرویس DHCP یا تخصیص IP برای مشترک را در شبکه بررسی کنند.
۷.۲. (در صورت نیاز) انجام تنظیمات PPPoE
این مرحله فقط زمانی لازم است که نوع اتصال اینترنت مشترک در برگه کار PPPoE ذکر شده باشد و دستگاه ONT شما در حالت Bridge پیکربندی شده باشد.
- بررسی نیاز: نوع اتصال WAN را از برگه کار یا با سوال از پشتیبانی مشخص کنید.
- محل تنظیم: اگر ONT در حالت Bridge است، تنظیمات PPPoE باید روی دستگاهی که مستقیماً به ONT وصل است (معمولاً روتر Wi-Fi شخصی مشترک یا مستقیماً روی کامپیوتر مشترک) انجام شود.
- راهنمایی مشترک یا تنظیم: با راهنمایی مشترک یا (در صورت لزوم و با اجازه مشترک) خودتان وارد تنظیمات WAN روتر یا تنظیمات Network Connection کامپیوتر شوید.
- یک کانکشن جدید از نوع PPPoE ایجاد کنید.
- نام کاربری (Username) و رمز عبور (Password) مربوط به PPPoE را که در برگه کار شما آمده یا توسط پشتیبانی ارائه شده است، به دقت وارد کنید.
- کانکشن PPPoE را برقرار (Connect) کنید.
- تأیید اتصال: وضعیت کانکشن PPPoE را بررسی کنید (باید Connected نشان داده شود) و ببینید آیا آدرس IP عمومی تخصیص داده شده است یا خیر.
- عیبیابی: در صورت عدم اتصال: نام کاربری/رمز عبور را دوباره چک کنید؛ مطمئن شوید ONT واقعاً در حالت Bridge است؛ با پشتیبانی تماس بگیرید تا وضعیت اکانت PPPoE و سرور PPPoE را بررسی کنند.
۷.۳. تست عملی: باز کردن چند وبسایت، انجام تست Ping
پس از اطمینان از دریافت IP یا برقراری اتصال PPPoE، باید دسترسی واقعی به اینترنت را تست کنید.
- تست Ping:
1. Command Prompt یا ترمینال را باز کنید.
2. دستور `ping [Default Gateway IP]` را اجرا کنید (مثلاً `ping 192.168.10.1`). باید پاسخ موفقیتآمیز (Reply) دریافت کنید. (تست اتصال به Gateway)
3. دستور `ping 8.8.8.8` (یا یک IP عمومی دیگر مانند `1.1.1.1`) را اجرا کنید. باید پاسخ موفقیتآمیز دریافت کنید. (تست اتصال به اینترنت)
4. دستور `ping google.com` (یا یک نام دامنه معتبر دیگر) را اجرا کنید. باید پاسخ موفقیتآمیز دریافت کنید. (تست اتصال به اینترنت + تست DNS)
- تست وبگردی:
1. یک مرورگر وب (مانند Chrome, Firefox, Edge) را باز کنید.
2. آدرس چند وبسایت معتبر و شناخته شده را وارد کنید (مثلاً: https://www.google.com/url?sa=E\&source=gmail\&q=google.com، وبسایت شرکت شما، یک سایت خبری معتبر).
3. بررسی کنید که آیا صفحات به درستی و با سرعت معقول بارگذاری میشوند یا خیر.
- عیبیابی: اگر تست Ping ناموفق بود یا صفحات وب باز نشدند: تنظیمات DNS روی دستگاه را بررسی کنید؛ فایروال روی لپتاپ تست یا دستگاه مشترک را موقتاً غیرفعال کنید؛ وضعیت اتصال IP/PPPoE را مجدداً چک کنید؛ با پشتیبانی تماس بگیرید.
۷.۴. (اختیاری) انجام تست سرعت و ثبت نتایج
بسیاری از شرکتها از نصابان میخواهند که سرعت واقعی اینترنت مشترک را نیز تست و ثبت کنند.
- پیشنیاز: دستگاه تست (لپتاپ شما) باید با کابل شبکه مستقیماً به پورت دیتای ONT متصل باشد (تست از طریق Wi-Fi دقیق نیست). تمام برنامههای دیگری که ممکن است پهنای باند مصرف کنند را روی لپتاپ ببندید.
- اجرای تست: به یک وبسایت معتبر تست سرعت (مانند Speedtest.net، fast.com، یا سرور تست سرعت معرفی شده توسط شرکت خودتان) مراجعه کنید.
تست را ۲ یا ۳ بار اجرا کنید تا از پایدار بودن نتایج مطمئن شوید.
- ثبت نتایج: میانگین سرعت دانلود (Download) و آپلود (Upload) اندازهگیری شده (بر حسب Mbps) را در فرم نصب یا اپلیکیشن ثبت کنید.
- مقایسه: نتایج را با سطح سرویسی که مشترک خریداری کرده است، مقایسه کنید. مقداری تفاوت (مثلاً ۱۰-۲۰٪ کمتر) طبیعی است، اما اختلاف فاحش باید به پشتیبانی گزارش شود.
۷.۵. تاییدیه ۳: اطمینان از فعال بودن و سرعت قابل قبول اینترنت
آخرین مرحله، تأیید نهایی فعال بودن سرویس اینترنت است.
- چک نهایی: آیا دستگاه مشترک IP معتبر دارد؟ آیا تستهای Ping و باز کردن وبسایتها موفقیتآمیز بود؟ آیا تست سرعت (در صورت انجام) نتیجه قابل قبولی داشت؟
- ثبت تأییدیه: در صورت مثبت بودن تمام بررسیها، این مرحله را در فرم نصب خود به عنوان "تکمیل شده و موفقیتآمیز" علامت بزنید.
- اعلام به مشترک: به مشترک اطلاع دهید که سرویس اینترنت ایشان فعال و آماده استفاده است.
فصل ۸: تست سرویس تلفن (VoIP)
مقدمه فصل:
در صورتی که مشترک شما سرویس تلفن ثابت مبتنی بر شبکه نوری (VoIP) را نیز درخواست داده باشد و شما در مرحله قبل (فصل ۶) دستگاه تلفن آنالوگ ایشان را به پورت صحیح POTS/FXS روی ONT متصل کرده باشید، اکنون زمان آن رسیده است که از فعال بودن و عملکرد صحیح این سرویس اطمینان حاصل کنید. این فصل مراحل تست گام به گام سرویس تلفن را شرح میدهد.
۸.۱. بررسی بوق آزاد گوشی تلفن
اولین و سادهترین نشانه فعال بودن اولیه خط تلفن، شنیدن صدای بوق آزاد است.
- برداشتن گوشی: گوشی دستگاه تلفن متصل به ONT را بردارید.
- گوش دادن: با دقت گوش کنید. آیا صدای بوق آزاد ممتد و استاندارد را میشنوید؟
- عیبیابی اولیه (در صورت عدم وجود بوق آزاد):
- اتصال فیزیکی: مطمئن شوید کابل تلفن به درستی و به پورت POTS/FXS صحیح روی ONT (که در برگه کار مشخص شده) متصل است. وضعیت چراغ مربوط به پورت تلفن روی ONT را بررسی کنید (اگر وجود دارد).
- وضعیت ثبت SIP: با مرکز پشتیبانی تماس بگیرید و از آنها بخواهید وضعیت ثبت (Registration) اکانت SIP این خط تلفن را در سیستم بررسی کنند. ممکن است پیکربندی SIP هنوز روی ONT اعمال نشده باشد یا مشکلی در سمت سرور وجود داشته باشد.
- ریبوت ONT: یک بار ONT را خاموش و روشن کنید و چند دقیقه صبر کنید تا مجدداً برای ثبت اکانت SIP تلاش کند. سپس دوباره بوق آزاد را چک کنید.
۸.۲. برقراری تماس خروجی موفق
پس از شنیدن بوق آزاد، باید قابلیت برقراری تماس به بیرون را تست کنید.
- شمارهگیری: با استفاده از تلفن متصل به ONT، شماره یک خط تلفن دیگر که از فعال بودن آن مطمئن هستید را شمارهگیری کنید (مثلاً شماره موبایل خودتان یا شماره تست اعلام شده توسط شرکت).
- بررسی اتصال: آیا صدای زنگ خوردن در گوشی شنیده میشود؟ آیا تماس برقرار میشود؟
- تست کیفیت صدا: پس از برقراری تماس، چند کلمهای صحبت کنید. آیا صدای شما به وضوح در طرف دیگر شنیده میشود؟ آیا شما صدای طرف مقابل را به وضوح میشنوید؟ آیا قطعی یا نویز غیرعادی وجود دارد؟
- عیبیابی: اگر تماس برقرار نمیشود یا کیفیت صدا نامطلوب است، وضعیت ثبت SIP و همچنین کیفیت لینک اینترنت (که در فصل ۷ تست شد) را مجدداً بررسی کنید. ممکن است نیاز به بررسی تنظیمات QoS یا مشکلات سمت سرور SIP باشد (به پشتیبانی اطلاع دهید).
۸.۳. درخواست از مشترک یا مرکز برای برقراری تماس ورودی موفق
علاوه بر تماس خروجی، باید مطمئن شوید که خط تلفن قادر به دریافت تماس نیز میباشد.
- روش تست:
- از مشترک بخواهید با استفاده از تلفن همراه خود یا خط دیگری، با شماره تلفن جدیدی که به ایشان اختصاص داده شده است، تماس بگیرد.
- یا با مرکز پشتیبانی تماس گرفته و از آنها بخواهید یک تماس آزمایشی با شماره مشترک برقرار کنند.
- بررسی دریافت تماس: آیا تلفن متصل به ONT زنگ میخورد؟
- تست کیفیت صدا: به تماس پاسخ دهید و کیفیت صدای دو طرفه را مجدداً بررسی کنید.
- عیبیابی: اگر تلفن زنگ نمیخورد یا تماس برقرار نمیشود: شماره تلفن تخصیص یافته را با مرکز مجدداً چک کنید؛ وضعیت ثبت SIP را بررسی کنید؛ تنظیمات احتمالی Call Forwarding (انتقال تماس) را چک کنید (بعید است در این مرحله فعال باشد)؛ موضوع را به پشتیبانی گزارش دهید.
۸.۴. تاییدیه ۴: اطمینان از فعال بودن و کیفیت صدای تلفن
پس از انجام موفقیتآمیز تستهای بالا، میتوانید فعال بودن سرویس تلفن را تأیید کنید.
- چک نهایی: آیا بوق آزاد شنیده میشود؟ آیا تماس خروجی با کیفیت صدای خوب برقرار شد؟ آیا تماس ورودی با کیفیت صدای خوب دریافت شد؟
- ثبت تأییدیه: در صورت مثبت بودن تمام تستها، این مرحله را در فرم نصب خود به عنوان "تکمیل شده و موفقیتآمیز" علامت بزنید.
- اعلام به مشترک: به مشترک اطلاع دهید که سرویس تلفن ایشان نیز فعال و آماده استفاده است.
فصل ۹: تست سرویس تلویزیون (IPTV)
مقدمه فصل:
اگر مشترک شما سرویس تلویزیون اینترنتی (IPTV) را نیز فعال کرده باشد و شما در مرحله کابلکشی (فصل ۶)، دستگاه Set-Top Box (STB) ایشان را به پورت LAN صحیح روی ONT متصل کرده باشید، آخرین مرحله از فعالسازی سرویسها، تست عملکرد IPTV است. این فصل شما را در بررسی اتصال STB و کیفیت تصویر و صدای دریافتی راهنمایی میکند.
۹.۱. بررسی روشن شدن و اتصال صحیح STB
قبل از تست کانالها، مطمئن شوید که دستگاه گیرنده دیجیتال (STB) به درستی متصل و روشن است.
- تأیید سرویس: ابتدا در برگه کار چک کنید که سرویس IPTV برای مشترک فعال باشد.
- بررسی اتصال کابل شبکه: مجدداً اطمینان حاصل کنید که کابل شبکه از پورت LAN مشخص شده برای IPTV روی ONT (که در برگه کار یا توسط مرکز اعلام شده) به پورت شبکه (Ethernet/LAN) دستگاه STB متصل است و اتصال در هر دو سر محکم است.
- بررسی اتصال به تلویزیون: مطمئن شوید کابل تصویر (معمولاً HDMI) به درستی بین STB و تلویزیون مشترک وصل شده است.
- بررسی برق: از اتصال آداپتور برق STB به پریز و روشن بودن دستگاه STB اطمینان حاصل کنید (چراغ وضعیت آن معمولاً روشن میشود).
- تنظیم ورودی تلویزیون: تلویزیون مشترک را روشن کرده و ورودی تصویر (Input Source) آن را روی پورت HDMI (یا ورودی دیگری) که STB به آن متصل است، تنظیم کنید.
۹.۲. مشاهده تصویر و صدای کانالهای اصلی
اکنون زمان بررسی دریافت سیگنال تلویزیونی است.
- راهاندازی STB: منتظر بمانید تا دستگاه STB به طور کامل بوت شود. این فرآیند ممکن است بسته به مدل دستگاه، چند دقیقه طول بکشد و ممکن است شامل نمایش لوگو یا بارگذاری راهنمای برنامهها (EPG) باشد.
- انتخاب کانال: با استفاده از کنترل از راه دور (ریموت) STB، سعی کنید چند کانال اصلی و پرمخاطب را انتخاب کنید.
- بررسی تصویر و صدا: آیا تصویر کانال انتخاب شده به صورت واضح و بدون مشکل نمایش داده میشود؟ آیا صدای کانال به وضوح شنیده میشود؟ آیا راهنمای برنامهها (EPG) به درستی بارگذاری میشود (در صورت وجود این قابلیت)؟
- عیبیابی اولیه: در صورت عدم دریافت تصویر یا صدا یا مشاهده پیام "No Signal":
- تمام اتصالات فیزیکی (کابل شبکه ONT به STB، کابل HDMI یا AV به تلویزیون، کابلهای برق) را مجدداً چک کنید.
- مطمئن شوید که به پورت LAN صحیح روی ONT متصل هستید.
- ورودی (Input Source) صحیح را روی تلویزیون انتخاب کرده باشید.
- دستگاه STB و سپس ONT را یک بار ریبوت (خاموش و روشن) کنید و چند دقیقه صبر کنید.
- با مرکز پشتیبانی تماس بگیرید تا از فعال بودن سرویس IPTV، صحت تنظیمات VLAN و Multicast برای این مشترک در OLT اطمینان حاصل کنید.
۹.۳. بررسی عدم وجود قطعی یا فریز شدن تصویر
صرفاً دریافت اولیه تصویر کافی نیست؛ باید از پایداری آن نیز مطمئن شوید.
- پایش تصویر: یکی دو کانال اصلی را انتخاب کرده و اجازه دهید تصویر برای چند دقیقه (مثلاً ۳ تا ۵ دقیقه برای هر کانال) پخش شود.
- مشاهده دقیق: به دنبال هرگونه فریز شدن (ثابت ماندن) تصویر، پیکسلی شدن (شطرنجی شدن)، قطع و وصل شدن صدا یا هرگونه اختلال غیرعادی دیگر در پخش باشید.
- عیبیابی: در صورت مشاهده مکرر این مشکلات:
- ممکن است نشاندهنده Packet Loss یا Jitter بالا در شبکه باشد. سطح سیگنال نوری ONT را مجدداً بررسی کنید.
- با پشتیبانی تماس بگیرید تا وضعیت ترافیک Multicast و تنظیمات IGMP در OLT را بررسی کنند.
- در موارد نادر، ممکن است مشکل از خود دستگاه STB باشد.
۹.۴. تاییدیه ۵: اطمینان از فعال بودن و کیفیت تصویر IPTV
آخرین مرحله، تأیید نهایی عملکرد سرویس IPTV است.
- چک نهایی: آیا STB به درستی بوت میشود؟ آیا تصویر و صدای کانالهای اصلی با کیفیت مطلوب دریافت میشود؟ آیا پخش تصویر پایدار و بدون فریز یا قطعی مکرر است؟
- ثبت تأییدیه: در صورت مثبت بودن تمام بررسیها، این مرحله را در فرم نصب خود به عنوان "تکمیل شده و موفقیتآمیز" علامت بزنید.
- اعلام به مشترک: به مشترک اطلاع دهید که سرویس تلویزیون ایشان نیز فعال و آماده استفاده است و نحوه کار با کنترل STB را (در صورت نیاز) به صورت مختصر توضیح دهید.
فصل ۱۰: تست Wi-Fi (در صورت وجود در ONT و درخواست فعالسازی)
مقدمه فصل:
برخی از مدلهای ONT که توسط شرکت ارائه میشوند، دارای قابلیت شبکه بیسیم (Wi-Fi) داخلی هستند و میتوانند علاوه بر پورتهای شبکه سیمی، دسترسی به اینترنت را به صورت بیسیم نیز فراهم کنند. این فصل به مراحل اولیه تست این قابلیت میپردازد، اما توجه داشته باشید که این مراحل فقط در صورتی باید انجام شوند که:
1. دستگاه ONT نصب شده مدل دارای Wi-Fi داخلی باشد.
2. در برگه کار یا طبق دستورالعمل شرکت، فعالسازی و تست اولیه Wi-Fi از شما خواسته شده باشد.
در بسیاری از موارد، مشترک از روتر Wi-Fi شخصی خود استفاده میکند و نیازی به فعالسازی Wi-Fi داخلی ONT نیست.
<!-- end list -->
۱۰.۱. یافتن SSID و رمز عبور پیشفرض
برای اتصال به شبکه Wi-Fi داخلی ONT، ابتدا باید نام شبکه (SSID) و رمز عبور (Password / WPA2 Key) آن را بدانید.
- بررسی برچسب روی ONT: معمولاً سادهترین راه، بررسی برچسب مشخصات روی خود دستگاه ONT (اغلب در زیر یا پشت دستگاه) است. در بیشتر موارد، SSID و رمز عبور پیشفرض کارخانه در این برچسب چاپ شده است.
- بررسی مستندات همراه: گاهی اوقات ممکن است این اطلاعات در یک برگه راهنمای کوچک همراه ONT یا در برگه کار شما ذکر شده باشد.
- ثبت اطلاعات: نام شبکه (SSID) و رمز عبور پیشفرض را به دقت یادداشت کنید تا برای تست اتصال و همچنین ارائه به مشترک در دسترس باشد.
۱۰.۲. اتصال با موبایل یا لپتاپ و تست اینترنت
هدف این مرحله، اطمینان از فعال بودن Wi-Fi، امکان اتصال دستگاهها و برقراری ارتباط با اینترنت از طریق آن است.
- آمادهسازی دستگاه تست: Wi-Fi گوشی موبایل کاری یا لپتاپ تست خود را روشن کنید (یا از مشترک بخواهید این کار را با دستگاه خودش انجام دهد).
- جستجوی شبکهها: لیست شبکههای Wi-Fi موجود در محیط را اسکن کنید.
- یافتن SSID: نام شبکه (SSID) پیشفرض ONT را که در مرحله قبل پیدا کردید، در لیست پیدا کنید.
- اتصال: روی نام شبکه کلیک کرده و هنگامی که درخواست شد، رمز عبور پیشفرض را (که از روی برچسب خواندید) با دقت وارد نمایید.
- تأیید اتصال Wi-Fi: بررسی کنید که آیا دستگاه شما با موفقیت به شبکه Wi-Fi متصل شده است (معمولاً با نمایش علامت اتصال Wi-Fi و دریافت IP آدرس).
- تست دسترسی به اینترنت: پس از اتصال به Wi-Fi، یک مرورگر وب باز کرده و سعی کنید چند وبسایت مختلف (مانند https://www.google.com/search?q=google.com) را باز کنید.
- عیبیابی: در صورت عدم مشاهده SSID، عدم موفقیت در اتصال، یا عدم دسترسی به اینترنت از طریق Wi-Fi:
- از روشن بودن قابلیت Wi-Fi روی ONT مطمئن شوید (ممکن است چراغ LED جداگانهای برای Wi-Fi داشته باشد یا نیاز به تأیید از مرکز باشد که این قابلیت فعال است).
- نام شبکه و رمز عبور را دوباره و با دقت وارد کنید (به حروف بزرگ و کوچک حساس است).
- از فعال بودن و کارکرد صحیح سرویس اینترنت روی پورتهای LAN اطمینان حاصل کنید (طبق تست فصل ۷). اگر اینترنت سیمی کار میکند ولی بیسیم نه، مشکل مربوط به بخش Wi-Fi خود ONT یا تنظیمات آن است (به پشتیبانی اطلاع دهید).
- با یک دستگاه دیگر نیز تست کنید تا مشکلات مربوط به دستگاه تست اولیه رد شود.
۱۰.۳. (اختیاری) راهنمایی مشترک برای تغییر رمز در صورت درخواست
توجه: انجام این مرحله کاملاً بستگی به سیاستها و دستورالعملهای شرکت شما دارد. در بسیاری از موارد، تغییر تنظیمات پیشفرض Wi-Fi توسط نصاب توصیه نمیشود یا مجاز نیست. اما اگر شرکت شما این اجازه را داده و مشترک نیز درخواست کرد، میتوانید راهنمایی اولیه ارائه دهید.
- توضیح اهمیت تغییر رمز: به مشترک توضیح دهید که استفاده از رمز عبور پیشفرض کارخانه از نظر امنیتی مناسب نیست و بهتر است آن را به یک رمز عبور قوی و شخصی تغییر دهند.
- بررسی مجوز: آیا طبق دستورالعمل شرکت، شما مجاز به انجام یا راهنمایی برای تغییر رمز هستید؟
- روش کلی تغییر رمز (فقط در صورت مجاز بودن و نیاز):
1. یک کامپیوتر را با کابل شبکه به یکی از پورتهای LAN دستگاه ONT متصل کنید.
2. مرورگر وب را باز کنید و آدرس IP مدیریت ONT را وارد کنید (معمولاً روی برچسب دستگاه یا در برگه کار ذکر شده، مثال: 192.168.1.1 یا 192.168.1.254).
3. با نام کاربری و رمز عبور پیشفرض ادمین ONT وارد شوید (این اطلاعات نیز باید روی برچسب یا در دستورالعمل شما باشد).
4. به بخش تنظیمات Wireless / WLAN / Wi-Fi در منوهای پنل مدیریت ONT بروید.
5. گزینه مربوط به تنظیمات امنیتی (Security Settings) یا رمز عبور (Password / Passphrase / Pre-Shared Key) را پیدا کنید.
6. از مشترک بخواهید یک رمز عبور قوی و جدید انتخاب کند.
7. رمز عبور جدید را در فیلد مربوطه وارد کرده و تأیید کنید.
8. تنظیمات را ذخیره (Save/Apply) کنید. (این کار معمولاً باعث ریاستارت شدن موقت سرویس Wi-Fi روی ONT میشود).
9. از مشترک بخواهید با یکی از دستگاههایش و با استفاده از رمز عبور جدید، مجدداً به شبکه Wi-Fi متصل شود تا از صحت عملکرد آن مطمئن شوید.
- تأکید بر مسئولیت مشترک: به مشترک یادآوری کنید که حفظ و به خاطر سپردن رمز عبور جدید به عهده خود ایشان است.
- ارجاع به پشتیبانی: اگر مجاز به تغییر رمز نیستید یا مشترک در انجام آن مشکل دارد، ایشان را راهنمایی کنید که به دفترچه راهنمای ONT مراجعه کرده یا با واحد پشتیبانی مشتریان شرکت تماس بگیرند.
بخش ۴: تحویل سرویس و تکمیل فرآیند
فصل ۱۱: آموزش مختصر و تحویل به مشترک
مقدمه فصل:
پس از انجام موفقیتآمیز تمام مراحل نصب فنی و تست سرویسها، آخرین گام شما در محل مشترک، تحویل رسمی سرویس، ارائه توضیحات اولیه به مشترک و دریافت تأییدیه نهایی ایشان است. این مرحله شاید فنی نباشد، اما از نظر تجربه مشتری و تکمیل صحیح فرآیند نصب، اهمیت بسیار بالایی دارد. انجام دقیق و حرفهای این مرحله، تصویری مثبت از شما و شرکت در ذهن مشترک باقی میگذارد.
۱۱.۱. نمایش عملکرد صحیح تمام سرویسهای فعال شده به مشترک
پیش از دریافت تأییدیه نهایی، باید به صورت مختصر و واضح، عملکرد صحیح تمام سرویسهایی که برای مشترک فعال کردهاید را به ایشان نشان دهید.
- نمایش اینترنت (HSI): با استفاده از دستگاه مشترک (یا لپتاپ خودتان که متصل است)، یک یا دو وبسایت را باز کنید تا سرعت بارگذاری را ببینند. اگر تست سرعت انجام دادهاید، نتیجه آن را به ایشان نشان دهید.
- نمایش تلفن (VoIP) (در صورت فعال بودن): از مشترک بخواهید گوشی را بردارد و بوق آزاد را بشنود. در صورت امکان، یک تماس کوتاه آزمایشی (خروجی یا ورودی) برقرار کنید.
- نمایش تلویزیون (IPTV) (در صورت فعال بودن): تلویزیون و STB را روشن کرده و تصویر چند کانال اصلی را به مشترک نشان دهید تا از وضوح و پایداری آن مطمئن شوند.
- نمایش Wi-Fi (در صورت فعال بودن): نشان دهید که چگونه دستگاه مشترک به شبکه Wi-Fi تعریف شده متصل شده و به اینترنت دسترسی دارد.
۱۱.۲. توضیح کوتاه و کاربردی در مورد چراغهای ONT
لازم نیست وارد جزئیات فنی پیچیده شوید، اما توضیح مختصر در مورد معنی چراغهای اصلی روی ONT به مشترک کمک میکند تا در آینده وضعیت دستگاه خود را بهتر درک کند.
- توضیح چراغ Power: نشان دهید که روشن بودن این چراغ (معمولاً سبز) به معنی وصل بودن برق دستگاه است.
- توضیح چراغ PON/Link: توضیح دهید که روشن بودن ثابت این چراغ (معمولاً سبز) یعنی اتصال فیبر نوری به شبکه برقرار و پایدار است.
- توضیح چراغ LOS/Alarm: تأکید کنید که اگر این چراغ (معمولاً قرمز) روشن یا چشمکزن شد، به معنی وجود مشکل در سیگنال فیبر نوری است و باید بلافاصله با پشتیبانی تماس بگیرند.
- توضیح چراغ Internet/Register/Auth: توضیح دهید که روشن بودن یا چشمکزن بودن این چراغ (بسته به مدل) نشان میدهد که اتصال اینترنت برقرار است.
- (اختیاری) توضیح چراغ Phone/Line: اگر سرویس تلفن فعال است، توضیح دهید که این چراغ وضعیت خط تلفن را نشان میدهد (مثلاً ثابت روشن یعنی آماده به کار، چشمکزن یعنی در حال مکالمه).
- (اختیاری) توضیح چراغ Wi-Fi: اگر Wi-Fi داخلی ONT فعال است، توضیح دهید که این چراغ نشاندهنده فعال بودن شبکه بیسیم است.
۱۱.۳. ارائه اطلاعات لازم (رمز Wi-Fi، شماره پشتیبانی شرکت)
قبل از ترک محل، مطمئن شوید که مشترک اطلاعات ضروری برای استفاده از سرویس و تماس با پشتیبانی را دارد.
- ارائه اطلاعات Wi-Fi: اگر Wi-Fi داخلی ONT فعال شده است، نام شبکه (SSID) و رمز عبور آن را (چه پیشفرض و چه رمز جدیدی که ممکن است تنظیم کرده باشید) به صورت واضح به مشترک اعلام کنید و در صورت نیاز برایشان یادداشت نمایید.
- ارائه اطلاعات تماس پشتیبانی: شماره تلفن رسمی و صحیح واحد پشتیبانی مشتریان شرکت را به مشترک بدهید و به ایشان بگویید که در صورت بروز هرگونه مشکل یا سوال در آینده، از این طریق تماس بگیرند. (میتوانید این شماره را روی یک کارت یا برچسب کوچک ارائه دهید).
- (اختیاری) ارائه سایر اطلاعات: در صورت وجود، دفترچه راهنمای مختصر ONT یا هرگونه بروشور خوشامدگویی شرکت را به مشترک تحویل دهید.
۱۱.۴. دریافت امضا و تأییدیه نهایی از مشترک روی فرم نصب/تحویل.
این آخرین و یکی از مهمترین مراحل حضور شما در محل است.
- مرور فرم با مشترک: فرم نصب/تحویل (کاغذی یا دیجیتال در اپلیکیشن شما) را به مشترک نشان دهید. به طور خلاصه بخشهای اصلی مانند سرویسهای فعال شده و مقدار سیگنال نوری ثبت شده را مرور کنید.
- دریافت امضا: با احترام از مشترک بخواهید که فرم را مطالعه کرده و در قسمت مربوطه، امضا و تاریخ بزند. این امضا به منزله تأیید ایشان مبنی بر نصب صحیح تجهیزات و فعال بودن سرویسهای درخواستی در زمان تحویل است.
- ارائه نسخه مشترک (در صورت نیاز): اگر رویه شرکت شما ایجاب میکند، یک نسخه از فرم امضا شده را به مشترک تحویل دهید.
- اهمیت: این فرم امضا شده، سند رسمی تکمیل موفقیتآمیز کار شما و رضایت اولیه مشترک است و برای سوابق شرکت اهمیت دارد.
فصل ۱۲: گزارشدهی و تکمیل مستندات
مقدمه فصل:
تبریک! با انجام موفقیتآمیز مراحل نصب، فعالسازی سرویسها و تحویل به مشترک، بخش عملیاتی کار شما در محل به پایان رسیده است. اما فرآیند نصب هنوز کاملاً تمام نشده است. آخرین گام، که اهمیتی برابر با مراحل فنی دارد، تکمیل دقیق مستندات، گزارش هرگونه نکته یا مشکل خاص، و تحویل صحیح فرمهای مربوطه به شرکت است. این فصل به اهمیت و نحوه انجام این مراحل پایانی میپردازد. مستندات دقیق، اساس بایگانی صحیح، پیگیریهای آتی، و تحلیل عملکرد شبکه است.
۱۲.۱. تکمیل دقیق تمام بخشهای فرم نصب (شامل مقادیر تست شده)
فرم نصب (چه به صورت کاغذی و چه دیجیتال در اپلیکیشن شما) سند رسمی کار انجام شده توسط شماست. تکمیل دقیق، خوانا و کامل آن بسیار حیاتی است.
- بازبینی نهایی فرم: پیش از تحویل فرم، یک بار دیگر تمام بخشهای آن را مرور کنید.
- اطلاعات مشترک و سفارش: مطمئن شوید نام، آدرس و شماره سفارش/تیکت به درستی و مطابق با برگه کار اولیه ثبت شده است.
- تجهیزات نصب شده: مدل و شماره سریال دقیق دستگاه ONT نصب شده را حتماً کنترل و ثبت کنید. این شماره برای مدیریت شبکه و سوابق مشترک ضروری است.
- مقادیر تست شده: مهمترین بخش! اطمینان حاصل کنید که تمام مقادیر اندازهگیری شده و نتایج تستها به صورت دقیق و خوانا در فرم ثبت شدهاند:
- سطح سیگنال نوری نهایی (Final Rx Power): مقدار dBm اندازهگیری شده با OPM را وارد کنید.
- نتایج تست سرعت اینترنت (در صورت انجام): سرعت دانلود و آپلود (Mbps).
- تأییدیههای سرویس: مطمئن شوید که فعال بودن هر یک از سرویسهای نصب شده (دیتا، تلفن، IPTV، Wi-Fi) را در بخش مربوطه علامت زدهاید.
- سرویسهای فعال شده: لیست نهایی سرویسهای فعال شده برای مشترک را با سفارش اولیه مقایسه و تأیید کنید.
- تاریخ و زمان تکمیل: تاریخ و زمان دقیق اتمام کار را ثبت کنید.
- امضای مشترک: مطمئن شوید امضای مشترک و تاریخ در محل صحیح و خوانا اخذ شده است (طبق فصل ۱۱).
- اطلاعات نصاب: نام و نام خانوادگی یا کد پرسنلی خود را به همراه امضا (در صورت نیاز) در محل مشخص شده وارد کنید.
۱۲.۲. گزارش هرگونه مشکل، مغایرت یا نکته خاص به واحد مربوطه در شرکت
فرم نصب فقط برای ثبت وضعیت ایدهآل نیست. شما باید هرگونه مورد غیرعادی، مشکل، یا نکته مهمی که در حین نصب با آن مواجه شدید را نیز گزارش دهید تا واحدهای دیگر (پشتیبانی، فنی، برنامهریزی) در جریان قرار گیرند.
- چه مواردی را گزارش دهید؟
- مشکلات فنی حین نصب: حتی اگر مشکل را حل کردهاید (مثلاً: "سیگنال اولیه پایین بود (-29dBm)، کانکتور پریز دیواری تمیز شد، سیگنال نهایی -24dBm شد." یا "ONT اولیه معیوب بود و با شماره سریال جدید ... تعویض گردید.").
- مغایرت با برگه کار: هرگونه تفاوت بین اطلاعات برگه کار و وضعیت واقعی در محل (مثلاً: "VLAN دیتا در برگه کار 100 بود اما پشتیبانی اعلام کرد 101 صحیح است." یا "مدل ONT تخصیص یافته با مدل مورد نیاز مشترک متفاوت بود، هماهنگ شد.").
- تنظیمات یا درخواستهای خاص مشترک: هرگونه تغییر یا تنظیم خاصی که با هماهنگی یا بنا به درخواست مشترک انجام شده است (مثلاً: "ONT در حالت Bridge تنظیم شد." یا "Wi-Fi داخلی ONT بنا به درخواست مشترک غیرفعال گردید.").
- وضعیت محل نصب: نکاتی در مورد وضعیت کابلکشی داخلی مشترک، مشکلات دسترسی به محل، یا هر مشاهدهای که ممکن است در آینده برای پشتیبانی یا نصبهای دیگر مفید باشد.
- چگونه گزارش دهید؟ معمولاً بخشی با عنوان "توضیحات نصاب" یا "ملاحظات" در فرم نصب/اپلیکیشن وجود دارد. گزارش خود را به صورت واضح، خلاصه و واقعی در این بخش بنویسید. در موارد مهم یا فوری، موضوع را به صورت تلفنی نیز به سرپرست یا واحد مربوطه اطلاع دهید.
۱۲.۳. تحویل مستندات و فرمهای تکمیل شده
آخرین مرحله، تحویل فرمها و مستندات تکمیل شده به شرکت است.
- پیروی از رویه شرکت: دقیقاً طبق دستورالعمل شرکت خود عمل کنید. این ممکن است شامل:
- تحویل فرمهای کاغذی امضا شده به سرپرست یا دفتر فنی در پایان روز کاری.
- ارسال یا همگامسازی (Sync) اطلاعات ثبت شده در اپلیکیشن نصب.
- ارسال ایمیل تأییدیه تکمیل کار.
- بهموقع بودن: سعی کنید مستندات را در اولین فرصت پس از اتمام کار تحویل دهید. تأخیر در این کار میتواند باعث تأخیر در بهروزرسانی سوابق مشترک، فرآیندهای صورتحساب یا فعالسازیهای نهایی در سیستم شود.
پیوست الف: راهنمای سریع عیبیابی مشکلات رایج
مقدمه:
این پیوست به عنوان یک راهنمای سریع برای تشخیص و رفع برخی از مشکلات رایجی که ممکن است در حین یا پس از نصب ONT با آنها مواجه شوید، طراحی شده است. هدف، ارائه چند گام اولیه و سریع برای بررسی مشکل قبل از تماس با مرکز پشتیبانی یا ارجاع به تیمهای دیگر است. همیشه ابتدا اصول ایمنی را رعایت کنید.
۱. مشکل: چراغ LOS (قرمز رنگ) روی ONT روشن یا چشمکزن است
* معنی: این چراغ نشاندهنده "Loss of Signal" یا نبود سیگنال نوری یا دریافت سیگنال با قدرت بسیار پایین (خارج از محدوده مجاز) توسط ONT است.
* دلایل احتمالی:
* قطع بودن پچ کورد فیبر از ONT یا پریز دیواری.
* کثیف بودن شدید کانکتور فیبر نوری در هر یک از انتهاها (ONT، پچ کورد، پریز، پچ پنل TR).
* آسیب دیدگی پچ کورد فیبر نوری داخلی (مانند خمش بسیار شدید یا شکستگی).
* اتصال اشتباه پچ کورد به پورت نامناسب در پچ پنل TR.
* قطعی یا مشکل در مسیر فیبر نوری خارج از واحد مشترک (مثلاً در رایزر یا کابل اصلی).
* خاموش بودن یا مشکل در پورت OLT مربوطه.
* بررسیهای سریع توسط نصاب:
۱. چک کردن اتصال فیزیکی: از اتصال محکم و صحیح پچ کورد فیبر به پورت PON دستگاه ONT و پریز فیبر دیواری اطمینان حاصل کنید.
۲. تمیز کردن دقیق کانکتورها: مجدداً و با دقت بسیار بالا، نوک کانکتور فیبر در هر دو سر پچ کورد و همچنین پورتهای مربوطه روی ONT و پریز دیواری را با استفاده از ابزار تمیزکننده استاندارد (قلم تک کلیک یا پد و الکل) تمیز کنید.
۳. بررسی پچ کورد: پچ کورد فیبر فعلی را برای هرگونه آسیب دیدگی ظاهری، لهیدگی یا خمش شدید بررسی کنید. در صورت امکان و داشتن پچ کورد یدکی سالم، آن را تعویض و مجدداً تست کنید.
۴. اندازهگیری مجدد سیگنال: با استفاده از OPM، مجدداً سطح سیگنال نوری ورودی به ONT را اندازهگیری کنید. آیا سیگنالی وجود دارد؟ اگر وجود دارد، آیا در محدوده مجاز تعریف شده در برگه کار است؟
۵. تماس با پشتیبانی: اگر پس از انجام مراحل ۱ تا ۴، چراغ LOS همچنان روشن یا چشمکزن باقی ماند، احتمالاً مشکل از زیرساخت فیبر خارج از واحد مشترک یا از سمت OLT است. بلافاصله با مرکز پشتیبانی/NOC تماس گرفته، وضعیت را شرح دهید و مقدار سیگنال اندازهگیری شده (یا عدم وجود سیگنال) را گزارش دهید و منتظر راهنمایی آنها بمانید.
۲. مشکل: دستگاه مشترک (کامپیوتر/روتر) نمیتواند IP آدرس بگیرد (DHCP Fail)
* معنی: ارتباط لایه فیزیکی شبکه داخلی برقرار است (چراغ LAN روشن است) اما دستگاه کاربر نمیتواند تنظیمات شبکه (IP, Mask, Gateway, DNS) را به صورت خودکار دریافت کند.
* دلایل احتمالی:
* اتصال کابل شبکه به پورت LAN اشتباه روی ONT (پورتی که برای سرویس دیتا تعریف نشده).
* خرابی کابل شبکه (LAN Cable) بین ONT و دستگاه کاربر.
* عدم پیکربندی صحیح VLAN دیتا یا سرویس HSI برای آن ONT/پورت در OLT.
* مشکل در عملکرد DHCP Relay روی OLT.
* مشکل در سرور DHCP مرکزی شبکه.
* تنظیمات اشتباه کارت شبکه دستگاه کاربر (روی IP دستی تنظیم شده).
* بررسیهای سریع توسط نصاب:
۱. چک کردن پورت ONT: اطمینان حاصل کنید کابل شبکه به پورت LAN صحیح روی ONT (که طبق برگه کار یا استاندارد شرکت برای سرویس دیتا است) متصل شده باشد.
۲. چک کردن کابل LAN: کابل شبکه را با تستر کابل بررسی کنید یا آن را با یک کابل سالم دیگر تعویض نمایید.
۳. چک کردن چراغهای LAN: آیا چراغ لینک مربوط به پورت LAN روی ONT و روی دستگاه کاربر روشن و فعال است؟
۴. تست با لپتاپ نصاب: لپتاپ خود را (که تنظیمات کارت شبکه آن روی DHCP است) مستقیماً به همان پورت LAN روی ONT وصل کنید. آیا لپتاپ شما IP میگیرد؟ (اگر گرفت، مشکل احتمالاً از دستگاه یا تنظیمات مشترک است).
۵. بررسی تنظیمات دستگاه کاربر: مطمئن شوید کارت شبکه کامپیوتر یا تنظیمات WAN روتر مشترک روی حالت دریافت IP خودکار (DHCP) تنظیم شده است.
۶. ریبوت ONT: ONT را یک بار ریبوت کنید و پس از بالا آمدن کامل، دوباره وضعیت دریافت IP را چک کنید.
۷. تماس با پشتیبانی: اگر با وجود سالم بودن کابل و اتصال به پورت صحیح، همچنان IP دریافت نمیشود، با مرکز تماس بگیرید. از آنها بخواهید وضعیت آنلاین بودن ONT، صحت تخصیص پروفایل سرویس دیتا و VLAN مربوطه، و عملکرد DHCP Relay برای آن مشترک را بررسی کنند و همچنین از سلامت سرور DHCP مرکزی مطمئن شوند.
۳. مشکل: بوق آزاد تلفن شنیده نمیشود (No Dial Tone)
* معنی: سرویس تلفن VoIP فعال نشده یا ارتباط آن با سرور مرکزی برقرار نیست.
* دلایل احتمالی:
* اتصال تلفن به پورت POTS/FXS اشتباه روی ONT.
* خرابی کابل تلفن یا خود دستگاه تلفن مشترک.
* عدم پیکربندی صحیح سرویس VoIP یا VLAN تلفن برای آن ONT/پورت در OLT.
* عدم موفقیت در ثبت اکانت SIP (به دلیل اطلاعات اشتباه، مشکل سرور SIP، یا مشکل شبکه).
* خرابی سختافزاری پورت POTS روی ONT.
* بررسیهای سریع توسط نصاب:
۱. چک کردن پورت POTS: مطمئن شوید کابل تلفن به پورت FXS/POTS صحیح روی ONT (که برای این خط تلفن در نظر گرفته شده) متصل است.
۲. تست با تلفن و کابل دیگر: در صورت امکان، از یک کابل تلفن و یک دستگاه تلفن دیگر که از سلامت آنها مطمئن هستید برای تست استفاده کنید.
۳. چک کردن چراغ تلفن ONT: وضعیت چراغ LED مربوط به سرویس تلفن (Phone/Line/VoIP) روی ONT را بررسی کنید. آیا وضعیت نرمال (معمولاً سبز ثابت) را نشان میدهد؟
۴. ریبوت ONT: دستگاه ONT را ریبوت کنید و چند دقیقه صبر کنید تا فرصت کافی برای تلاش مجدد جهت ثبت اکانت SIP داشته باشد. سپس دوباره بوق آزاد را چک کنید.
۵. تماس با پشتیبانی: اگر همچنان بوق آزاد وجود ندارد، با مرکز پشتیبانی تماس بگیرید. از آنها بخواهید:
* وضعیت ثبت (Registration Status) اکانت SIP مشترک را بررسی کنند.
* صحت تخصیص پروفایل سرویس VoIP و VLAN تلفن به این ONT/پورت را تأیید کنند.
* صحت اطلاعات اکانت SIP (در صورت نیاز) را بررسی کنند.
* از سلامت سرور SIP مرکزی اطمینان حاصل کنند.
پیوست ب: جدول مرجع سریع محدودههای سیگنال نوری استاندارد
مقدمه و هشدار بسیار مهم:
این پیوست یک جدول مرجع سریع و کلی برای محدودههای معمول قدرت سیگنال نوری دریافتی (Rx Power) در سمت ONT برای استانداردهای رایج GPON و XGS-PON ارائه میدهد. هدف از این جدول، صرفاً ارائه یک دید کلی و کمک به تشخیص سریع مقادیر بسیار خارج از رنج است.
توجه حیاتی: مقادیر دقیق قابل قبول برای سطح سیگنال نوری دریافتی (Rx Power) در محل مشترک، به مدل دقیق OLT و ONT مورد استفاده، کلاس ماژول نوری (مانند B+, C+, N1, N2) و طراحی خاص شبکه شما بستگی دارد. مقادیر ارائه شده در این جدول عمومی هستند و ممکن است با مقادیر مجاز در پروژه یا شرکت شما متفاوت باشند.
همیشه و اکیداً، مرجع اصلی و قطعی شما برای محدوده سیگنال نوری مجاز، اطلاعات درج شده در برگه کار (Work Order) یا دستورالعملهای فنی رسمی شرکت شما میباشد. نصاب موظف است مقدار اندازهگیری شده با OPM را با محدوده اعلام شده در برگه کار مقایسه کند.
--
جدول مرجع سریع توان دریافتی معمول در ONT (Downstream)
| استاندارد PON | مسیر | پارامتر کلیدی قابل اندازهگیری توسط نصاب | محدوده معمول قابل قبول در ONT (dBm) | نکات مهم |
| :-- | :- | : | : | :-- |
| GPON | Downstream | توان دریافتی ONT (ONT Rx Power) | -8 dBm تا -27 dBm | \* مقدار بالاتر از -8 dBm (مثلاً -7 dBm) معمولاً نشاندهنده اشباع (Overload) است.\<br\>\* مقدار پایینتر از -27 dBm (مثلاً -28 dBm) معمولاً خارج از محدوده حساسیت گیرنده است.\<br\>\* (محدوده دقیق وابسته به کلاس OLT و مدل ONT است). |
| XGS-PON | Downstream | توان دریافتی ONT (ONT Rx Power) | -8 dBm تا -28 dBm (یا گاهی -29 dBm) | \* مقدار بالاتر از -8 dBm معمولاً نشاندهنده اشباع (Overload) است.\<br\>\* مقدار پایینتر از -28 dBm (یا -29) معمولاً خارج از محدوده حساسیت گیرنده است.\<br\>\* (محدوده دقیق وابسته به کلاس OLT و مدل ONT است). |
توضیحات تکمیلی:
* اشباع گیرنده (Overload): اگر سیگنال دریافتی قویتر از حد بالای مجاز (مثلاً قویتر از -8 dBm) باشد، میتواند باعث خرابی یا عملکرد نادرست گیرنده نوری ONT شود.
* حد حساسیت (Sensitivity Limit): اگر سیگنال دریافتی ضعیفتر از حد پایین مجاز (مثلاً ضعیفتر از -27 یا -28 dBm) باشد، ONT نمیتواند سیگنال را به درستی تشخیص دهد و ارتباط برقرار نخواهد شد یا بسیار ناپایدار خواهد بود.
* مسیر Upstream: شما به عنوان نصاب، معمولاً توان دریافتی در سمت OLT (مربوط به سیگنال ارسالی ONT) را مستقیماً اندازهگیری نمیکنید. این مقدار توسط OLT اندازهگیری و از طریق سیستم مانیتورینگ قابل مشاهده است.
* تأکید مجدد: این جدول فقط یک راهنمای کلی است. همیشه محدوده دقیق و مجاز را از برگه کار یا دستورالعمل فنی رسمی پروژه خود دریافت و ملاک کار قرار دهید. در صورت مغایرت مقدار اندازهگیری شده با محدوده مجاز در برگه کار، موضوع را فوراً به مرکز گزارش دهید.
پیوست ج: نمونه اطلاعات ثبت شده در فرم نصب و تحویل
مقدمه:
این پیوست نمونهای از اطلاعاتی است که در یک فرم نصب و تحویل موفق و کامل، پس از اتمام کار در محل مشترک، باید ثبت شده باشد. تکمیل دقیق و خوانای فرم واقعی شرکت شما با اطلاعات مشابه، برای مستندسازی صحیح، پیگیریهای آتی و بایگانی ضروری است.
نمونه اطلاعات فرم تکمیل شده:
بخش ۱: اطلاعات کلی سفارش
* شماره سفارش/تیکت: `FTTH-SN-14040203-015`
* تاریخ نصب: `۱۴۰۴/۰۲/۰۳`
* نام نصاب: `رضا اکبری`
* کد پرسنلی نصاب: `N-1045`
* زمان شروع کار در محل: `۱۰:۱۵`
* زمان اتمام کار در محل: `۱۱:۴۵`
بخش ۲: اطلاعات مشترک
* نام کامل مشترک: `سرکار خانم سارا حسینی`
* آدرس دقیق محل نصب: `اصفهان، خیابان چهارباغ بالا، کوچه شاد، پلاک ۱۲، طبقه ۳، واحد ۶`
* شماره تماس اصلی: `0913xxxxxxx`
* شماره تماس دوم: `031xxxxxxxx`
بخش ۳: اطلاعات فنی و تجهیزات
* شناسه پورت OLT / PON ID: `0/1/4`
* مدل ONT نصب شده: `[مدل رایج شرکت، مثال: F670L V9]`
* شماره سریال (SN) ONT نصب شده: `ZTEGABC12345`
* محدوده سیگنال نوری مجاز (طبق برگه کار): `-8 dBm` تا `-27 dBm`
* VLAN ID های تخصیص یافته:
* دیتا (HSI): `120`
* تلفن (VoIP): `130`
* تلویزیون (IPTV): `140`
* اطلاعات اکانت (در صورت وجود و نیاز به ثبت):
* PPPoE Username: `user@domain.com` (مثال - اگر لازم بود)
* SIP Username: `031xxxxxxxx` (مثال - اگر لازم بود)
بخش ۴: نتایج تستها و تأییدیهها
* توان سیگنال نوری دریافتی ONT (Rx Power): `-22.8 dBm`
* تأییدیه ۱ (سیگنال نوری): `بله - در محدوده مجاز`
* تأییدیه ۲ (ثبت ONT): `بله - آنلاین و فعال`
* تأییدیه ۳ (سرویس اینترنت): `بله - دریافت IP موفق، پینگ و وبگردی موفق`
* *تست سرعت (اختیاری):* دانلود: `285 Mbps` / آپلود: `290 Mbps` (برای سرویس 300/300)
* تأییدیه ۴ (سرویس تلفن): `بله - بوق آزاد، تماس ورودی/خروجی موفق`
* تأییدیه ۵ (سرویس IPTV): `بله - تصویر و صدای کانالهای اصلی پایدار`
* تست Wi-Fi (در صورت فعالسازی): `بله - اتصال موفق، تست اینترنت موفق`
* *SSID ارائه شده به مشترک:* `NetHighTech-XYZ1`
* *رمز Wi-Fi ارائه شده:* `` (یا ذکر شود "طبق برچسب" یا "توسط مشترک تغییر یافت")
بخش ۵: توضیحات نصاب
* *محل نصب ONT: اتاق پذیرایی، کنار پریز برق سمت راست تلویزیون (با توافق مشترک).*
* *وضعیت پریز فیبر: سالم.*
* *وضعیت کابلکشی داخلی: کابل شبکه از ONT تا کامپیوتر توسط نصاب ارائه و نصب شد (۳ متر). کابل تلفن موجود بود.*
* *مورد خاص: نیاز به توضیح مختصر مجدد به مشترک در خصوص نحوه اتصال STB به پورت LAN 4 بود.*
* *سایر موارد: نصب بدون مشکل خاصی انجام شد.*
بخش ۶: تأییدیه مشترک
* نام کامل مشترک (خوانا): `سارا حسینی`
* امضاء مشترک: `[محل امضاء مشترک]`
* تاریخ تحویل: `۱۴۰۴/۰۲/۰۳`
بخش ۷: تأییدیه نصاب
* امضاء نصاب: `[محل امضاء نصاب]`
* تاریخ تکمیل فرم: `۱۴۰۴/۰۲/۰۳`
پیوست د: واژهنامه مختصر اصطلاحات کلیدی برای نصاب
مقدمه:
در طول کار روزمره به عنوان نصاب FTTH/GPON، با اصطلاحات و اختصارات فنی مختلفی روبرو میشوید. این واژهنامه به شما کمک میکند تا به سرعت معنی مهمترین و پرکاربردترین این اصطلاحات را مرور کنید.
* APC (Angled Physical Contact): نوعی پولیش زاویهدار برای کانکتور فیبر نوری که با رنگ سبز مشخص میشود. مهم: در شبکههای PON تقریباً همیشه باید از این نوع کانکتور (سبز به سبز) استفاده شود.
* dBm: واحد اندازهگیری قدرت سیگنال نوری. عدد منفی بزرگتر (مثلاً -27) یعنی سیگنال ضعیفتر؛ عدد منفی کوچکتر (مثلاً -15) یعنی سیگنال قویتر.
* DHCP (Dynamic Host Configuration Protocol): پروتکلی که به صورت خودکار به کامپیوتر یا روتر کاربر IP آدرس میدهد.
* Fiber Optic Cable (کابل فیبر نوری): کابل نازک شیشهای برای انتقال نور (در FTTH معمولاً تک حالته یا Single-Mode با روکش زرد).
* FXS (یا POTS): پورت روی ONT (با سوکت تلفن معمولی RJ11) برای اتصال دستگاه تلفن آنالوگ.
* GPON (Gigabit Passive Optical Network): یک استاندارد رایج برای شبکه فیبر نوری پسیو که سرعت گیگابیتی ارائه میدهد.
* HSI (High Speed Internet): سرویس اینترنت پرسرعت.
* IPTV (Internet Protocol Television): سرویس تلویزیون اینترنتی که از طریق شبکه IP ارائه میشود.
* LAN (Local Area Network): شبکه محلی (اشاره به شبکه داخلی مشترک). پورتهای LAN روی ONT معمولاً با سوکت شبکه RJ45 هستند.
* LC Connector: نوعی کانکتور فیبر نوری کوچک (کوچکتر از SC). مانند SC، باید به رنگ آن (سبز برای APC) توجه کنید.
* LED (Light Emitting Diode): چراغهای کوچک رنگی روی دستگاه ONT که وضعیت آن را نشان میدهند (مانند Power, PON, LOS, Internet, Phone, WLAN).
* LOS (Loss of Signal): از دست رفتن سیگنال. روشن شدن چراغ قرمز LOS روی ONT یک هشدار جدی است و یعنی سیگنال نوری به ONT نمیرسد یا بسیار ضعیف است.
* MAC Address: آدرس فیزیکی منحصر به فرد کارت شبکه ONT یا دستگاههای کاربر.
* MDF (Main Distribution Frame): فریم توزیع اصلی؛ محل قرارگیری تجهیزات مرکزی شبکه مانند OLT در مرکز مخابرات یا اتاق سرور اصلی ساختمان.
* NMS (Network Management System): سیستم مدیریت شبکه؛ نرمافزار مرکزی که توسط تیم پشتیبانی برای پایش و مدیریت OLT و ONT ها استفاده میشود.
* ODF (Optical Distribution Frame): فریم توزیع نوری؛ پچ پنل یا کابینتی در MDF یا TR که برای اتصال و مدیریت کابلهای فیبر نوری استفاده میشود.
* ODN (Optical Distribution Network): شبکه توزیع نوری؛ کل مسیر پسیو شامل فیبرها، اسپلیترها و کانکتورها بین OLT و ONT.
* OLT (Optical Line Terminal): ترمینال خط نوری؛ دستگاه اصلی و مرکزی شبکه PON که در سمت مرکز قرار دارد.
* ONT (Optical Network Terminal): ترمینال شبکه نوری؛ دستگاه (مودم نوری) که در محل مشترک نصب میکنید.
* ONU (Optical Network Unit): واحد شبکه نوری؛ اصطلاح دیگری که گاهی به جای ONT استفاده میشود.
* OPM (Optical Power Meter): دستگاه سنجش توان نوری؛ ابزار ضروری شما برای اندازهگیری قدرت سیگنال Rx بر حسب dBm.
* Patch Cord (پچ کورد): کابل کوتاه فیبر نوری (با کانکتور در دو سر) برای اتصال پریز فیبر به ONT، یا کابل کوتاه شبکه (با کانکتور RJ45) برای اتصال ONT به دستگاه کاربر.
* PON (Passive Optical Network): شبکه نوری پسیو؛ فناوری کلی که از فیبر و اسپلیتر بدون نیاز به برق برای توزیع سیگنال استفاده میکند.
* PoE (Power over Ethernet): تغذیه از طریق اترنت؛ قابلیتی در برخی ONT ها یا سوئیچها برای ارسال برق روی کابل شبکه به دستگاههایی مانند اکسسپوینت Wi-Fi یا دوربین.
* POTS (Plain Old Telephone Service): سرویس تلفن ساده قدیمی؛ اشاره به سرویس تلفن آنالوگ که از طریق پورت FXS روی ONT ارائه میشود.
* PPPoE (Point-to-Point Protocol over Ethernet): پروتکلی که گاهی برای اتصال به اینترنت استفاده میشود و نیاز به وارد کردن نام کاربری و رمز عبور دارد.
* Provisioning / Register: فرآیند شناسایی، تأیید و فعالسازی ONT شما در سیستم OLT.
* Rx Power (توان دریافتی): قدرت سیگنال نوری که توسط گیرنده ONT دریافت میشود. باید حتماً در محدوده مجاز باشد.
* SC Connector: نوعی کانکتور فیبر نوری رایج (معمولاً مربعی شکل). رنگ سبز (APC) آن در PON استفاده میشود.
* SIP (Session Initiation Protocol): پروتکل اصلی مورد استفاده برای برقراری و مدیریت تماسهای تلفنی VoIP.
* SN (Serial Number): شماره سریال؛ کد منحصر به فرد شناسایی دستگاه ONT که برای ثبت آن در OLT استفاده میشود.
* Splitter (اسپلیتر): قطعه پسیوی که سیگنال نوری را به چند مسیر تقسیم میکند.
* SSID: نام شبکه بیسیم (Wi-Fi).
* STB (Set-Top Box): دستگاه گیرنده دیجیتال برای سرویس IPTV.
* TR (Telecom Room): اتاق مخابراتی؛ اتاقی در طبقات یا بخشهای مختلف ساختمان که ممکن است اسپلیترها یا پچ پنلهای فیبر در آن قرار داشته باشند.
* VFL (Visual Fault Locator): قلم نوری؛ ابزاری با نور قرمز برای پیدا کردن سریع شکستگی یا خمش شدید فیبر در فاصله نزدیک.
* VLAN (Virtual LAN): شبکه محلی مجازی؛ روشی برای جداسازی منطقی ترافیک سرویسهای مختلف روی یک شبکه فیزیکی.
* VoIP (Voice over IP): صدا روی پروتکل اینترنت؛ فناوری سرویس تلفن از طریق شبکه دیتا.
* Wi-Fi: فناوری شبکه محلی بیسیم.